Eerste Kamer stemt in met de Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie
Vandaag stemde ook de Eerste Kamer in met de Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Wgiw). De Wgiw geeft gemeenten de bevoegdheid om regie te kunnen voeren over de wijkgerichte aanpak om woningen en gebouwen te verduurzamen (de warmtetransitie). De wet bevat hiervoor de noodzakelijke waarborgen. Gemeenten kunnen wijken enkel aanwijzen wanneer het duurzame alternatief haalbaar en betaalbaar is voor huishoudens en bedrijven in de wijk. De wet zal naar verwachting per 1 januari 2026 inwerking treden.
Duidelijkheid over aanpak
Wettelijke bevoegdheden voor gemeenten zijn een belangrijke, maar nog ontbrekende schakel om te komen tot een betaalbare en tijdige transitie. Het is een belangrijk instrument om duidelijkheid te bieden aan alle betrokken partijen in een wijk. Ook wordt voorkomen dat (een deel van) het gasnet voor een klein aantal achterblijvers in stand gehouden moet worden, tegen hoge maatschappelijke kosten, terwijl er een goed alternatief wordt aangeboden. Wanneer er namelijk een plan voor de verduurzaming ligt, met een aantrekkelijk aanbod voor bewoners en voldoende tijd voor de uitvoering, dan moet die aanpak niet geblokkeerd kunnen worden door enkele bewoners die niet mee willen gaan. Dat zou betekenen dat er een dubbele infrastructuur in stand gehouden moet worden, met alle kosten van dien.
Haalbaar en betaalbaar
Op grond van de Wgiw kunnen gemeenten wijken aanwijzen, die op een bepaald moment van aardgas overstappen naar een duurzame energievoorziening. De Wgiw voorziet in verschillende randvoorwaarden bij het aanwijzen van een wijk. Zo moet betaalbaarheid voor de bewoners van de wijkaanpak zijn gewaarborgd, vindt er participatie plaats en is de rechtsbescherming geborgd. Ook moet er een redelijke termijn zitten, van in beginsel 8 jaar, tussen het aanwijzen van een wijk en het daadwerkelijk overgaan op de duurzame warmtebron. De bevoegdheid in de Wgiw om de gasvoorziening te beëindigen, is het sluitstuk dat alleen ingezet wordt als aan al deze voorwaarden is voldaan.
Vervolgstappen
De bevoegdheden op grond van de Wgiw worden verder uitgewerkt in onderliggende regelgeving, het Bgiw. Dit is de Algemene Maatregel van Bestuur onder de Wgiw. Het Bgiw moet nog worden voorgehangen bij zowel de Eerste als Tweede Kamer. Naar verwachting start de voorhangprocedure aankomend voorjaar. Het streven is de Wgiw en het Bgiw per 1 januari 2026 inwerking te laten treden.