”Er was nog geen overkoepelende plek waar alle informatie over de huisvesting van aandachtsgroepen samenkomt”
Vanuit de programmadoelen Een thuis voor iedereen gaan gemeenten, woningcorporaties, provincies, maatschappelijk partners (waaronder zorg- en welzijnsorganisaties) en projectontwikkelaars aan de slag om de huisvesting van aandachtsgroepen te verbeteren. Deze aandachtsgroepen zijn kwetsbare mensen zoals bijvoorbeeld dak- en thuisloze mensen, mensen die uitstromen uit een intramurale instelling en statushouders. Of mensen met vaak specifieke woonbehoeften zoals studenten, arbeidsmigranten of woonwagenbewoners. Om de betrokken partijen in de uitvoering te ondersteunen lanceerde het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties (BZK), in samenwerking met onder meer het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), de VNG, Aedes en IPO, het Online Kennis- en Expertisecentrum Een thuis voor iedereen (OKEC ETVI). Dit online platform vormt hét centraal informatiepunt voor praktische en expertinformatie over huisvesting van aandachtsgroepen. Ellen Koster, strategisch adviseur sociaal domein bij de VNG, deelt voor welke uitdagingen gemeenten de komende tijd staan en waarbij het platform hen gaat ondersteunen.
Het OKEC als overkoepelend platform
De VNG speelt een belangrijke rol in de ondersteuning van gemeenten bij de uitvoering van de maatregelen uit het Programma Een thuis voor iedereen. Ellen: “Samen met gemeenten kijken we welke ondersteuning er nodig is en waar de behoefte ligt.” Zo vertegenwoordigt de VNG de gemeenten op het OKEC en toetst zij de informatiebehoefte bij haar achterban. “Gemeenten staan onder enorme druk. Er zijn veel opgaven en er is soms onvoldoende capaciteit om hier allemaal mee aan de slag te gaan”, geeft Ellen aan.
"Gemeenten hebben behoefte aan een plek waar alle informatie over de huisvesting van aandachtsgroepen gebundeld is. “De informatie is nu bij verschillende partijen online vindbaar, maar er was nog geen overkoepelende plek waar alle belangrijke informatie samenkomt.”
Gemeenten hebben behoefte aan meer kennis over de wet- en regelgeving, welke rol ze hebben en welke expertise beschikbaar is. “Ik zie bijvoorbeeld dat gemeenten nog weinig bekend zijn met de expertteams van de RVO. De RVO-expertteams kunnen gemeenten heel goed ondersteunen bij vraagstukken op het gebied van wonen en zorg of bij het maken van een regionale woonzorgvisie ”, vervolgt Ellen.
Het OKEC biedt praktische informatie, zoals stappenplannen en handreikingen, waar beleidsadviseurs gemakkelijk en snel mee aan de slag kunnen. De kracht van het OKEC is dat we het niet alleen vanuit het Rijk doen, maar samen met de gemeenten en de andere betrokken partijen. Zo creëren we draagvlak.”
Huidige stand van zaken
Gemeenten staan nog aan het begin van het realiseren van de programmadoelen. Volgens Ellen heeft de VNG een goed beeld van waar de gemeenten uit de koploperregio's staan. Koplopers zijn gemeenten, corporaties, en anderen, die zich beschikbaar hebben gesteld om vooruitlopend op bijvoorbeeld wetgeving, nu al met diverse acties uit het programma aan de slag te gaan voor de huisvesting van aandachtsgroepen. “Zij zijn bezig met de voorbereiding van de verdeling van de huisvesting- en ondersteuningsopgave, de woonzorgvisies en de verordeningen. We merken dat gemeenten uit niet-koploperregio’s vooral behoefte hebben aan informatie over waar het programma precies over gaat en wat er van hen wordt verwacht”, vertelt Ellen.
Gemeenten krijgen te maken met de Wet regie versterken volkshuisvesting uit het programma. Deze wet zorgt ervoor dat gemeenten, provincies en het Rijk hun deel van de taak en verantwoordelijkheid nemen, om toe te groeien naar de realisatie van 100.000 woningen per jaar deze kabinetsperiode en de bouw van 900.000 woningen tot en met 2030. Bij gemeenten speelt de vraag wat er precies in de wet gewijzigd wordt en wat er van hen verwacht wordt. “Het is een groot interbestuurlijk programma, maar de onduidelijkheid over wanneer het gerealiseerd moet worden, maakt het lastig om écht stappen te zetten”, vervolgt Ellen.
Uitdagingen
Ellen ziet dat koplopergemeenten ieder verschillende uitdagingen hebben. De uitdaging kan bij de ene gemeente aan de bestuurlijke kant liggen en bij de andere op het gebied van de samenwerking met zorgpartijen. Op het OKEC staat een overzicht van ondersteunings- en expertteams waar gemeenten terechtkunnen met specifieke vragen.
“De gemeenten die tot een koploperregio behoren, dienen als best practices voor de niet-koplopergemeenten.” Deze best practices zullen een plek krijgen op het platform, zodat alle gemeenten op weg worden geholpen. Op het platform worden o.a. praktijkvoorbeelden en verhalen ter inspiratie gedeeld over hoe een betere overgang voor jongeren in een kwetsbare positie te faciliteren, wat de succesfactoren voor gemengd wonen zijn en hoe gemeenten een woonzorgvisie kunnen opstellen. Wanneer de Wet regie versterken volkshuisvesting ingaat, naar verwachting is dat per 2024, zullen alle gemeenten aan de slag moeten met het proces. Ellen vertelt: “Hierbij is vooral de planning een uitdaging voor gemeenten. We gaan zien of dit haalbaar is.”
Blijf op de hoogte
Meld je aan voor de maandelijkse nieuwsbrief van het Online Kennis- en Expertise Centrum Een thuis voor iedereen en blijf op de hoogte van actuele ontwikkelingen, nieuws, inspirerende verhalen en relevante informatie over de huisvesting van aandachtsgroepen en ouderen.