Hoe kom je tot werkende baangaranties voor jongeren in kwetsbare gebieden?

Op 18 april 2024 werkten bijna 40 vertegenwoordigers van 15 gebieden van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid aan een eigen, lokale invulling van baangaranties voor jongeren in kwetsbare gebieden. Dit in navolging van de Rotterdamse AanDeBak-Garantie. Op welke manier kunnen deze baangaranties voor jongeren onderdeel worden van de gebiedsgerichte aanpak in de 20 kwetsbare gebieden van het Nationaal Programma leefbaarheid en Veiligheid (NPLV)?

Al meer dan tien jaar krijgen mbo-leerlingen die in Rotterdam-Zuid wonen een AanDeBak-Garantie aangeboden. Dit betekent dat zij bij de start van hun opleiding al verzekerd zijn van een baan. Het initiatief is onderdeel van het programma Gaan voor een baan, waarbij vanaf groep 6 van het basisonderwijs tot aan de arbeidsmarkt wordt gekeken naar loopbaanmogelijkheden.

Met succes. Het aantal beschikbare AanDeBak-Garanties is in Rotterdam Zuid gegroeid van ongeveer 300 per jaar in 2018 naar 825 per jaar in 2023. Steeds meer werkgevers sluiten zich aan. Jongeren met een AanDeBak-Garantie hebben na zo’n anderhalf jaar een hoger gemiddeld jaarinkomen dan wanneer zij in een andere sector aan de slag zouden zijn gegaan.

Het idee komt oorspronkelijk van de Deltalinqs, de ondernemersvereniging van de havenbedrijven in Rotterdam. Veel werknemers naderden hun pensioen en er waren te weinig jongeren die opleidingen volgden die relevant zijn voor de haven. Daarop beloofden de havenbedrijven jongeren een baan als zij een specifieke mbo-opleiding kozen. Dit is niet alleen een slimme manier om toekomstige vacatures te vullen, het geeft de jongeren ook een duidelijk carrièreperspectief.

Het Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ) heeft dit idee verder uitgewerkt tot AanDeBak-Garantie naar meerdere kansrijke sectoren en wekte nationale interesse vanwege succesvolle resultaten. Op 18 april 2024 werkten bijna 40 vertegenwoordigers van 15 regio’s uit het NPLV aan een eigen, lokale invulling van deze aanpak.

De ambitie: verkenning in 19 kwetsbare gebieden

Ook de andere 19 gebieden verbonden aan het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid verkennen of ze deze AanDeBak‐Garanties kunnen inzetten, zo spraken de burgemeesters af tijdens het bestuurlijk overleg met minister De Jonge eind vorig jaar. Dit vanuit de notie dat het perspectief van jongeren in de kwetsbare gebieden aanzienlijk wordt vergroot door kansrijk opleiden. Door te kiezen voor kansrijke sectoren krijgen jongeren meer baanzekerheid en een hoger inkomen. De verkenning gebeurt samen met de MBO Raad, VNO-NCW en de ministeries van BZK, OCW en SZW.

Bovengrondse Vakschool Heerlen

In meerdere kwetsbare gebieden van het NPLV zijn baangaranties onderdeel van de gebiedsgerichte aanpak. Zo is er in Heerlen een Bovengrondse Vakschool. De gemeente, het werkgeversservicepunt en lokale werkgevers als Decathlon, JDSports en bouwbedrijf BAM leiden er werkzoekenden op voor de werkgelegenheid in de regio.

Binnen de Bovengrondse Vakschool worden de werkomgevingen van deze werkgevers nagebouwd en kunnen werkzoekenden praktijkmodules op verschillende niveaus volgen. Dat gebeurt onder begeleiding van een leermeester van de werkgever. Zo leren werkzoekenden er projecten bouwen, elektra aanleggen, orderpicken, fietsen maken en horecawerkzaamheden uitvoeren. Ook wordt er binnen de vakschool gewerkt aan werknemersvaardigheden. Obstakels als schulden en taalachterstanden worden samen met instanties aangepakt.

Begin klein en specifiek

De kracht van de aanpak ligt volgens Marco Pastors, directeur  van het NPRZ, in de combinatie tussen leerlingen, scholen en werkgevers. “De leerlingen zijn er, de scholen zijn er, de werkgevers zijn er. Dat combineer je met deze aanpak heel slim met elkaar. Een kleine moeite voor iedereen, maar omdat de breinaald er niet doorheen zit… gebeurt het niet.” Bij het opzetten van een regionale variant van de AanDeBak-Garantie is het advies van Pastors om klein te beginnen. Er is tijd nodig om met elkaar een vertrouwensband op te bouwen. Begin met een beheersbaar aantal deelnemers en een specifieke doelgroep om zo de effectiviteit van het programma te kunnen monitoren en aanpassen voordat het op grotere schaal wordt uitgerold.

Benieuwd naar meer? Lees het hele artikel op de website van WijkWijzer.