Foto's en video's toolkit doe-het-zelf-isolatie

In deze instructievideo wordt aan de hand van voorbeelden uitgelegd hoe je kunt checken of je dak (goed) geïsoleerd is.

JASPER: "Hoi, ik ben Jasper en in deze video laat ik je zien hoe je checkt of je dakisolatie hebt. Want zonder dakisolatie verlies je veel warmte en dat is een energieverspiller."

VOICE-OVER: "Met dakisolatie bespaar je een hoop op je energierekening. Je kunt isolatie laten plaatsen door een professional maar je kunt ook zelf je dak van binnenuit isoleren."

Beeldtekst: Hoe check je of je dakisolatie hebt. 

JASPER: "Hoe je een dak isoleert laat ik je zien in een andere video. Want eerst is het belangrijk om te checken of je dak al geïsoleerd is en zo ja welk materialen er gebruikt is. Want niet ieder type materiaal is bruikbaar voor elk type dak."

VOICE-OVER: "Daarom leggen we je eerst uit waar je op moet letten als je straks je dak gaat checken. Vervolgens checken we een plat dak en daarna checken we een schuin dak aan de buiten- en binnenkant. Tot slot leggen we je uit hoe je isolatiemateriaal kiest voor jouw dak."

Stap 1: Waar moet je op letten?

VOICE-OVER: "Veel woningen hebben al dakisolatie maar vaak is dat een dunne laag die niet zo goed isoleert. Daarom is het belangrijk om te controleren hoe dik de huidige isolatielaag is. Aan de hand daarvan kun je bepalen of het verstandig is om extra isolatiemateriaal aan te brengen. Maar wat is genoeg?"

JASPER: "Als er glas of steenwol ligt, is je dak met zo'n acht centimeter dikte voldoende geïsoleerd. Heb je nou isolatieschuimplaten of pur van acht centimeter dikte dan is dat ook goed geïsoleerd. Dan heb je niet extra isolatiemateriaal nodig. Je kan dat altijd later aanpakken als je de zolder gaat verbouwen. Is de laag isolatie in of op jouw dak nou minder dan acht centimeter? Dan levert een nieuwe, dikkere laag jou veel op."

VOICE-OVER: "Isolatiemateriaal kan aan de binnen- of buitenkant van je dak zitten en is vaak bedekt met folie. Dit folie zorgt ervoor dat er geen vocht je dakconstructie en isolatielaag intrekt. Belangrijk, want daarmee voorkom je houtrot en schimmels. Je gaat dus ook kijken of er folie zit en zo ja, wat voor soort er is gebruikt."

Stap 2: Je dak checken, plat dak.

JASPER: "Heb je in plaats van een schuin dak een plat dak? Dan is zelf isoleren helaas niet mogelijk. Daar heb je echt de hulp bij nodig van een professioneel bedrijf. Wat je wel kunt doen is checken of je platte dak geïsoleerd is."

VOICE-OVER: "Kijk hiervoor of je onder de dakbedekking en eventuele kiezels isolatiemateriaal kunt zien. Twijfel je? Dan kun je aan de hand van het bouwjaar opzoeken welke regels er destijds golden voor isoleren. Of kijk in je bouwtekeningen, als je die nog hebt."

Stap 2: Je dak checken, buitenkant van een schuin dak.

JASPER: "In een huis met een schuin dak zoals deze hier kan je isolatie aan de binnenkant of aan de buitenkant zitten. Ik ga hier eerst aan de buitenkant kijken en dat kun je doen door uit het zolderraam te kijken. Of door op een stevige ladder te klimmen."

VOICE-OVER: "Naast die eventuele ladder heb je de volgende spullen nodig."

Benodigdheden voor de check:
- Een liniaal of rolmaat
- Een telefoon om foto's mee te maken
- Eventueel: een breinaald of bbq-spies
- Eventueel: een ladder
- Eventueel: een handzaagje

VOICE-OVER: "Als je isolatie hebt, dan ligt dit tussen de dakpannen en het dakbeschot. Je ontdekt of het er ligt door onder je dakpannen te kijken. Til hiervoor een dakpan aan de onderkant op. Schuif de dakpan die hier onder ligt omhoog zodat die onder de andere dakpan komt te liggen. Zorg dat wanneer de onderste dakpan aan de linker of rechterzijde over een andere dakpan heen ligt, dit zo blijft. Ook wanneer je hem onder de dakpan erboven hebt geschoven. Bekijk nu of er onder de dakpannen isolatie of folie zit. Zit er isolatiemateriaal? Meet dan de dikte door een breinaald of barbecuespies in het materiaal te steken? Kijk hoe ver je de naald in de isolatie kunt steken en meet dit op."

JASPER: "Hier zit twee centimeter purschuim. Maak ook altijd een fotootje van het materiaal zodat je dat later terug kan kijken. En als je niet weet welk materiaal het is, kan je het anderen laten zien."

VOICE-OVER: "Hier is het niet het geval, maar als er folie zit is het belangrijk om te weten of die damp-open of dampremmend is. Dat bepaalt later namelijk je materiaalkeuze.  Welke folie je hebt kun je achterhalen aan de hand van het merk of typenummer. Maar ook de kleur kan informatie geven. Een blauwe lijn is damp-open, rood is dampremmend. Vergeet niet het gaatje weer dicht te maken met een stukje tape. Schuif daarna de pannen weer terug zoals ze lagen."

Stap 2: Je dak checken, binnenkant van een schuin dak.

JASPER: "Binnen is dakisolatie vaak lastig te zien. Dat komt omdat het netjes weggewerkt is achter dit soort platen. Kijk daarom eens of je plekken kunt vinden waar het isolatiemateriaal toch goed zichtbaar is. Bijvoorbeeld op de voorzolder, in het cv-hok of bij een ventilatiepijp die wat de ruimte heeft bij de afwerking."

Jasper zoekt een geschikte plek.

VOICE-OVER: "Als dat geen optie is, kun je het beste een stukje plaat weghalen op een onopvallende plek. Kom je gebreken tegen zoals houtrot of lekkage? Los die dan eerst op voordat je gaat isoleren."

Jasper haalt een stuk gipsplaat uit het dak.

JASPER: "Toevallig was hier de afdekplaat al van kapot dus ik heb hem even losgehaald. Hier zie je ongeveer zo'n twee centimeter isolatiemateriaal. Dat is dus geen acht centimeter. Dus tijd voor een extra laag isolatie."

VOICE-OVER: "Je kunt de extra laag over het bestaande materiaal heen plaatsen als dit nog in goede staat is en netjes aansluit. Onderzoek daarom hoe het eruit ziet. Is de isolatielaag uitgezakt en sluit die niet meer goed aan op de constructie, of is deze door vocht en schimmel aangetast? Dan moet je de oude isolatie eerst verwijderen."

Stap 3: Materiaal kiezen.

JASPER: "Nu je weet of je huis al geïsoleerd is kun je een plan maken voor het verbeteren van je dakisolatie. Wat heel belangrijk is, is het kiezen van je materiaal. Deze ken je misschien al. Dit is glaswol. Maar er bestaan nog veel meer keuzes."

VOICE-OVER: "Zo heb je steenwoldekens, isolatieschuimplaten en biobased materialen zoals vlas en zelfs gerecyclede spijkerbroeken. En ook van glaswol zijner weer verschillende soorten. Denk aan halfharde glaswolplaten, rollen glaswol en spijkerflensdekens waarbij glaswol of steenwol gelijk wordt gecombineerd met een dampremmende folie. Welk materiaal je kiest is afhankelijk van vier dingen." 

JASPER: "Let bij het kiezen van je materiaal op de isolatiewaarde. Dat wordt uitgedrukt in Rd-waarde. En hoe hoger de Rd-waarde, hoe beter het materiaal isoleert. Kies altijd voor een zo hoog mogelijke Rd-waarde."

Kies voor minimaal Rd 3.8.

VOICE-OVER: "Let ook op de eigenschappen van het dak. Bij weinig ruimte kies je voor dun materiaal zoals PIR isolatieschuimplaten. Woon je in een drukke straat kies dan voor wolachtig materiaal, dat ook geluidswerend werkt. Een derde, hele belangrijke factor bij het maken van je keuze is de vochtdoorlatendheid van je dak. Een dak kan damp-open of damp-dicht zijn. Ligt er geen folie, of heb je damp-open folie en bestaat je dak verder alleen uit pannen en een houten dakbeschot, dan is jouw dak damp-open. Heb je bestaand isolatiemateriaal, een dampremmende folie of ander materiaal dat vocht tegenhoudt in je dak? Dan is je dak damp-dicht. 

Weet je het niet? Ga er dan vanuit dat je dak damp-dicht is. Met een damp-dicht dak kun je alleen voor wolachtige materialen kiezen. Isolatieschuimplaten en spijkerflensdekens kun je niet gebruiken. Kies bijvoorbeeld voor glaswol of vlas. Belangrijk is dat je dit afdekt met vochtregulerende klimaatfolie. Met een damp-open dak kun je uit ontzettend veel isolatiematerialen kiezen. Kies je voor een wolachtig materiaal dan heb je geen klimaatfolie nodig maar is een goedkopere dampremmende folie genoeg."

VOICE-OVER: "Tot slot is het goed om na te denken over de impact op het milieu. Wil je de meest milieuvriendelijke oplossing? Kies dan voor vlaswol. Steenwol, glaswol en isolatieschuimplaten zijn daarna de beste keuze. Een afrader is schapenwol."

JASPER: "Je weet nu of je dakisolatie hebt en hoe je je materialen kiest voor jouw klus. Ga je zelf aan de slag? Bekijk dan één van de video's waarin ik uitleg hoe je je dak isoleert. Met twee veelvoorkomende materialen: glaswol en isolatieschuimplaten.
Heb je nou gekozen voor vlasvol? Volg dan de methode van glaswol. Deze stappen zijn hetzelfde."

Beeldtekst: Ook zelf je dak isoleren? 
verbeterjehuis.nl

In deze instructievideo is Jasper op een zolder om te laten zien hoe je jouw dak kunt isoleren met glaswol, steenwol of vlas.

JASPER; "Hoi! ik ben Jasper en in deze video laat ik je zien hoe je een dak isoleert met glaswol, steenwol of een biobased alternatief zoals vlas. Met goede dakisolatie kun je flink besparen. En het is ook nog eens heel goed zelf te doen. In deze video laat ik in negen stappen zien hoe je dat doet."

Hoe isoleer je jouw dak met glaswol, vlas of steenwol?

JASPER: "Ik gebruik vandaag glaswol om mee te isoleren. Als het goed is weet jij welk type materiaal je nodig hebt voor jouw dak. Niet elk isolatiemateriaal is geschikt voor elk type dak. Weet je dit nou niet zeker? Check dan eerst even de video over het checken van je dak voor handige tips. 
Hoelang je met het isoleren bezig zal zijn hangt natuurlijk af van de grootte van je dak. Voor een gemiddeld dak ben je met twee mensen zo'n tien dagen bezig. Zorg er in ieder geval voor dat je de volgende materialen in huis hebt."

Beeldtekst: Klusniveau 3. 

Materiaal:
- Glaswol, steenwol of vlas, minimaal Rd-waarde 3,8
- Dampremmende folie of klimaatfolie
- Latten 70 x 22 mm
- Schroeven of spijkers
- Materiaal om naden te dichten zoals kit of compriband

Optioneel materiaal:
- Steunlatten om de dakbalken mee te verhogen
- Kunststof uitvulplaatjes
- Platen voor de afwerking, zoals gipsplaten
- Schroeven voor de gipsplaten

Gereedschap:
- Mes voor het snijden van glas- en steenwol
- Nieten en een tacker
- Schroefboormachine
- Schroefbitjes voor hips- of houtplaten

Beschermende kleren:
- Een wegwerpoverall
- Handschoenen
- Een veiligheidsbril
- Een stofkapje (type P2, zie verpakking)

Stap 1: oppervlakte opmeten.

JASPER: "Laten we beginnen. Meet eerst de lengte en de breedte van je dak op. Zo kan je het aantal vierkante meters materiaal berekenen."

Jasper meet met een rolmaat de hoogte van het dakdeel waar hij voorstaat, door deze langs de muur op te meten. De breedte van het dakdeel meet hij langs de horizontale dagspant. Zo kan hij in ieder geval recht meten.

JASPER: "Ik heb voor dit stuk zes vierkante meter materiaal nodig. Er zit nog geen isolatiemateriaal, dus dat gaan we nu aanbrengen."

VOICE-OVER: "Zorg voor voldoende materiaal en bewaar de aankoopbon. Overgebleven materiaal dat nog in de originele verpakking zit kun je zo weer terugbrengen. Bewaar de bon ook om de verbeterde isolatie mee te laten tellen in je energielabel. De energieadviseur die het energielabel opneemt kan dan zien wat voor materiaal je in je dak hebt verwerkt."

Stap 2: Grote naden en kieren aftimmeren.

JASPER: "Zie je nou grote gaten of kieren tussen de planken van een dakbeschot? Dan kan je deze dichtmaken door gebruik te maken van triplex, 3 à 4 mm. Dit zet je dan tegen het dakbeschot aan en zo wordt het mooi luchtdicht. In dit geval is dat hier niet nodig en misschien is dat bij jou ook niet nodig. Dan kan je deze stap overslaan."

Stap 3, kleine naden dichtmaken.

JASPER: "Zie je kleine naden in het dakbeschot? Dan kan je deze dichten met acrylaat of siliconenkit."

VOICE-OVER: "Afhankelijk van de grootte van de naad kun je ook voor een wat dikker materiaal zoals compriband of PE-schuimband kiezen. Let vooral op de naden in de nok van het dak en op de plek waar het dak aansluit op de muur en de vloer."

JASPER: "Ik ga deze naad even dicht kitten."

Jasper vult de naad met een kitspuit.

JASPER: "Zo, even afstrijken met een natte vinger erlangs. Die is dicht."

VOICE-OVER: "Kom je elektriciteitskabels tegen in jouw dak? Dan is het een goed idee die door een pvc-buis te laten lopen. Vervolgens plaats je de isolatie hier gewoon overheen. Verwarmingsbuizen moet je eerst inpakken met een eigen isolatielaag. Hoe je dat doet, kun je lezen op milieucentraal.nl"

Stap 4: Latten op de dakbalken bevestigen.

JASPER: "Het glaswol plaats ik straks tussen deze twee dakbalken. Mijn isolatiemateriaal is twintig centimeter maar mijn onderste balk is zestien centimeter diep. Dus ik ga er zo een balk tegenaan plaatsen, zodat het allemaal mooi past. Dit is even fijn om met z'n tweeën te doen. Dus Stephan helpt me vandaag!"

VOICE-OVER: "Gebruik latten die je goed stabiel kunt plaatsen. Meet hoe lang de lat moet worden. Zaag deze af en schroef deze vast langs de dakbalken. Nu is de afstand tussen het dakbeschot en de voorkant van de lat even dik als de isolatiedekens. Zijn jouw dakbalken al precies even breed als de dikte van de isolatiedekens? Sla deze stap dan over."

JASPER: "Is je dakbalk scheef, of liggen ze niet recht ten opzichte van elkaar? Dan is het belangrijk om je latten in een rechte lijn te plaatsen anders is straks ook je afwerking niet recht. Je kunt de latten waterpas maken door ze te verhogen met uitvulplaatjes."

Stap 5: Raamwerk plaatsen.

JASPER: "Ik ga nu een raamwerk plaatsen. Dat gaan we doen op de opgehoogde balken die we net hebben gemaakt. Maar als je dakbalk dik genoeg is, dan kan je het daarop plaatsen."

Jasper gebruikt hiervoor de 70 bij 22 mm latten.

VOICE-OVER: "Als je ervoor kiest om het isolatiemateriaal af te werken met gipsplaten, is het verstandig om de afstand tussen de latten even groot te maken als de breedte van de gipsplaten. Meestal zijn gipsplaten zestig centimeter breed dus de afstand tussen de latten, gemeten vanaf het midden is ook zestig centimeter. Plaats de eerste lat direct tegen de muur."

Bevestig de lat met schroeven.

JASPER: "De tweede lat komt met het midden zestig centimeter van de muur af. En zo door."

Alle latten worden op maat gezaagd en tegen de balken van het dak geschroefd tot het hele dakdeel is bekleed met raamwerk en er een ruimte ontstaat tussen de latten en het dakbeschot.

JASPER: "Soms is je muur niet recht. Plaats dan wel de eerste lat zo dicht mogelijk tegen de muur aan ook al is deze scheef. En de tweede lat, die maak je dan waterpas."

VOICE-OVER: "Gebruik je spijkerflensdekens, dan klem je deze niet vast maar niet je deze met een nietmachine op de onderkant of zijkant van de dakbalken vast. Ze blijven dan als het ware
in het raamwerk hangen."

Nadat de laatste verticale lat is aangebracht, brengt Jasper horizontale latjes aan tussen de latten op de dakbalk. Zo is het raamwerk aan de voorkant overal van gelijke hoogte. 

Stap 6: Isolatiemateriaal snijden.

JASPER: "Daar gaan we nu aan de slag met het isolatiemateriaal. Tijd voor een nieuwe look."

Hij draagt een overal.

JASPER: "De vezels van het materiaal veroorzaken irritatie aan de huid en aan de luchtwegen. Trek daarom voordat je begint een beschermend pak aan. Ik heb een veiligheidsbril, een mondkapje en handschoenen. En zorg er ook voor dat het goed ventileert door een raam open te zetten."

Jasper opent een dakraam.

JASPER: "Ik begin met het isolatiemateriaal op maat maken. Bekijk hoe je het makkelijkst de dekens kunt plaatsen in de lengte of in de breedte. Ik ga dat in de lengte doen. Zo heb ik het minste snijverlies."

VOICE-OVER: "Meet dan de afstand tussen de twee dakbalken op. Snijdt het isolatiemateriaal ongeveer twee centimeter langer af dan de gemeten afstand. Dan zit het straks goed klem tegen de balken. Gebruik hiervoor een groot hobbymes of een speciaal mes voor het snijden van glas- en steenwol."

VOICE-OVER: "In kleine ruimtes zoals een ketelruimte kan het lastig zijn om de stukken op maat te maken. Probeer ze zo groot mogelijk te maken en zorg dat ieder stukje bedekt is. Dan nu het glaswol in het raamwerk plaatsen."

Jasper zet zijn mondkapje en bril op. 

Stap 7: Isolatiemateriaal aanbrengen en vastzetten.

VOICE-OVER: "Zorg ervoor dat je het materiaal naadloos laat aansluiten op het vorige stuk isolatie en de dakbalken. Het isolatiemateriaal moet ook tegen het dakbeschot aanliggen. Vul eventuele naden in isolatiemateriaal op met reststukjes. Doe dit ook bij de dakdoorvoeren van pijpen."

Jasper en Stephan werken samen om de stukken glaswol achter het raamwerk tegen het dakbeschot aan te brengen.  

Stap 8, Folie aanbrengen.

JASPER: "Zit alle isolatie op z'n plek? Breng dan folie aan over het isolatiemateriaal. Dit folie zorgt ervoor dat er geen vocht intrekt in je dakconstructie. En dat is belangrijk, want zo voorkom je schimmels en houtrot."

VOICE-OVER: "Het juiste folie is cruciaal. Bekijk onze checkvideo om te zien welk folie jij nodig hebt." 

JASPER: "Dek met folie het lattenwerk en het isolatiemateriaal af. Niet de isolatiefolie vast op de houten latten van 70 x 22 mm. Zorg ervoor dat je 20 cm overlap hebt tussen de twee foliebanen. Plak de naad af met folietape. Zet de folie met folietape vast op de muren en de zijkant van de dakbalken. Zorg dat deze tape niet verder uitsteekt op de latten zodat je het na de afwerking niet meer ziet."

VOICE-OVER: "Gebruik je spijkerflensdekens? Dan zit er al folie op het materiaal zelf. Wel moeten de naden tussen de dekens en langs de randen met aluminiumtape worden afgeplakt. 
Heb je een vochtige ruimte, zoals een badkamer, direct onder het schuine dak? Breng dan bij de spijkerflensdekens nog een extra dampremmende folie aan."

Stap 9: Afwerken.

JASPER: "Nu is het tijd voor de afwerking. Ik heb hier een gipsplaat. Die maak ik op maat en schroef ik straks vast op de latten. Je schroeft dan door het folie heen, maar omdat het schroefje het gaatje afdicht is dit geen probleem. Zit er een vochtige ruimte zoals een badkamer direct onder je schuine dak? Gebruik dan vochtbestendige platen voor de afwerking."

Jasper tekent de juiste maten af op de gipsplaat. Langs de waterpas snijdt hij de gipsplaat in en breekt deze vervolgens af op de lijn.

VOICE-OVER: "Bij een scheve muur meet je op verschillende plekken de breedte en snijd je één zijde van de gipsplaat zo dat deze precies bij de muur aansluit. Hierna werk je de gipsplaten verder af. Je kan de naden afwerken met band en de gipsplaten stucen of sauzen."

Jasper en Stephan gebruiken een gipsplaatbit zodat je niet te diep boort. Ze kijken tevreden naar het resultaat.

JASPER: "Het zit er op. Je dak is geïsoleerd. Wil je alle stappen eens rustig teruglezen? Kijk dan op verbeterjehuis.nl."

In deze instructievideo is Jasper op een zolder om te laten zien hoe je jouw dak kunt isoleren met isolatieschuimplaten.

JASPER: "Hoi! Ik ben Jasper en in deze video laat ik je zien hoe je het dak isoleert met isolatieschuimplaten. Met goede dakisolatie kun je flink besparen op je energierekening en het is nog eens goed zelf te doen. In deze video laat ik je in negen stappen zien hoe je dat doet."

Beeldtekst: Hoe isoleer je jouw dak met isolatieschuimplaten?

JASPER: "Ik gebruik vandaag isolatieschuimplaten om mee te isoleren. Als het goed is weet jij welke type materiaal jij nodig hebt voor jouw dak."

Beeldtekst: Let op! Isolatieschuimplaten kun je alleen gebruiken bij een damp-open dak.

JASPER: "Niet elk isolatiemateriaal is geschikt voor ieder type dak. Weet je dat nou niet? Bekijk dan eerst even de video over het checken van je dak voor handige tips."

JASPER "Hoelang je met isoleren bezig zal zijn, hangt natuurlijk af van de grootte van je dak. Voor een gemiddeld dak ben je ongeveer met twee mensen zo'n acht dagen bezig. Voor deze klus heb je de volgende materialen nodig."

Beeldtekst: Klusniveau 4. 

Materiaal:
- Harde kunststofschuim isolatieplaten (EPS, XPS, PIR, PUR) minimaal Rd-waarde 3,8
- Latten 70 x 22 mm
- Isolatieschroeven met bevestigingsplaatjes
- Spijkers, schroeven en gipsschroeven
- Platen voor de afwerking, zoals gipsplaten
- Aluminiumtape voor de naden

Gereedschap:
- Schroefboormachine
- Schroefbitjes voor gips- of houtplaten
- Zaag met fijne vertanding

Stap 1: oppervlakte opmeten.

JAPER: "Laten we beginnen. Meet eerst de lengte en de breedte van je dak op. Zo kan je het aantal vierkantemeters materiaal berekenen."

Jasper meet met een rolmaat de hoogte van het dakdeel waar hij voorstaat, door deze langs de muur op te meten. De breedte van het dakdeel meet hij langs de horizontale dagspant. Zo kan hij in ieder geval recht meten.

JASPER: "Ik heb voor dit deel 6 vierkant meter materiaal nodig."

"VOICE-OVER: Zorg voor voldoende materiaal en bewaar de aankoopbon. Overgebleven materiaal dat nog in de originele verpakking zit kun je zo weer terugbrengen. Bewaar de bon ook om de verbeterde isolatie mee te laten tellen in je energielabel. De energieadviseur die het energielabel opneemt kan dan zien wat voor materiaal je in je dak hebt verwerkt."

Stap 2: grote naden en kieren aftimmeren.

JASPER: "Zie je nou grote gaten of kieren tussen de planken van het dakbeschot dan kan je deze dichtmaken door gebruik te maken van triplex. 3 à 4 mm. Dit zet je dan tegen het dakbeschot aan en zo wordt het mooi luchtdicht. In dit geval is dat hier niet nodig en misschien is dat bij jou ook niet nodig. Dan kan je deze stap overslaan."

Stap 3: kleine naden dichtmaken.

JASPER: "Zie je kleine naden in het dakbeschot? Dan kan je deze dichten met acrylaat of siliconenkit."

VOICE-OVER: Afhankelijk van de grootte van de naad kun je ook voor een wat dikker materiaal zoals compriband of PE-schuimband kiezen. Let vooral op de naden in de nok van het dak en op de plek waar het dak aansluit op de muur en de vloer."

JASPER: "Ik ga deze naad even dicht kitten."

Jasper vult de naad met een kitspuit.

JASPER: "Zo, even afstrijken met een natte vinger erlangs. Die is dicht."

VOICE-OVER: "Kom je elektriciteitskabels tegen in jouw dak? Dan is het een goed idee die door een pvc-buis te laten lopen. Vervolgens plaats je de isolatie hier gewoon overheen. Verwarmingsbuizen moet je eerst inpakken met een eigen isolatielaag. Hoe je dat doet, kun je lezen op milieucentraal.nl"

Stap 4: Isolatieplaat op maat zagen. Jasper schroeft houten balken langs de randen van het dakdeel.

JAPSER: "Ik heb deze binnenbalken er ingezet omdat ik deze mooie buitenbalken die wil ik graag behouden. Dus wat je nu kan doen, is de isolatieplaten ertussen zetten. Zo. En straks bij de afwerking heb je de gipsplaten die je erop zet en dan zie je deze dakbalken nog steeds. Ik heb de afstand in het frame opgemeten en die lengte ga ik gebruiken voor het op maat maken en zagen van de isolatieschuimplaten."

VOICE-OVER: "Let op: de dakbalken lopen niet altijd precies parallel. Meet dus de afstand tussen de dakbalken aan beide kanten van de isolatieplaat, teken dit af en zaag de plaat precies op maat af."

Met een handzaag, zaagt Jasper de dikke schuimplaten rustig op de juiste maat. Maak de plaat passend bij kleine obstakels zoals een pvc buis.

VOICE-OVER: "In kleine ruimtes zoals een ketelruimte kan het lastig zijn om de stukken op maat te maken. Probeer ze zo groot mogelijk te maken en zorg dat ieder stukje bedekt is. Op lastige kleine plekken kun je een stuk isolatiewol gebruiken. Plak dit wel goed af met aluminiumtape. Zo is het goed luchtdicht. 

JASPER: "Heb je naast een schuin dak ook een dakkapel, dan kan je deze mee isoleren. Gebruik dan geen isolatieschuimplaten maar wolachtig materiaal zoals glaswol en dek deze af met klimaatfolie."

Stap 5: isolatieplaat vastzetten.

JASPER: "Het aanbrengen van isolatie kan je het beste met z'n tweeën doen. Dus Stephan, komt me even helpen. Steek de isolatieplaat tussen het frame en druk het goed tegen het dakbeschot aan zodat er geen ruimte tussen de plaat en het dakbeschot zit. Ik zet de plaat vast met schroeven en bevestigingsplaatjes. De plaat is tien centimeter, dus gebruik ik schroeven die langer zijn en let er op dat je niet te lange schroeven gebruikt, anders ga je door het dakbeschot heen. Als de platen precies passen kun je ze ook vastzetten door een paar spijkers langs de plaat in de dakbalken te slaan."

Stap 6: isolatieplaten aansluiten.

VOICE-OVER: "Zorg ervoor dat je het materiaal naadloos laat aansluiten op het vorige stuk isolatie en de dakbalken. Eventuele naden kun je opvullen met reststukjes, kit of aluminiumtape." 

JASPER: "En daarom doe ik hier nog een klein reststukje tussen."

Jasper stopt in een kier een plakje van het isolatieschuim. 

Stap 7: Naden dicht tapen.

JASPER: "Harde kunstofschuimisolatieplaten zijn voldoende dampremmend. Dus je hebt geen folie nodig om het vocht buiten te houden. Tape wel alle naden tussen de platen en langs de randen dicht met aluminiumtape."

VOICE-OVER: "Zorg dat de tape op de muren en dakbalken niet verder uitsteekt dan de dikte van de afwerkplaten. Zo voorkom je dat je na afwerking nog taperanden ziet. Heb je een schuin dak in een badkamer? Dan is het wel beter om een dampremmende folie aan te brengen. Zo voorkom je vochtproblemen."

Stap 8, latten aanbrengen.

JASPER: "Nu ga ik de latten plaatsen. Dat ga ik tussen de dakbalken doen maar je kan er ook voor kiezen om ze over de dakbalken te plaatsen."

VOICE-OVER: "Jasper maakt hiervoor een raamwerk met latten van 70 x 22 mm. Deze bevestigt hij op het frame en daar kunnen dan later de gipsplaten aan vast worden gemaakt."

Tekst in beeld: Kit ook deze naden. Bij die tekst staat een pijl die wijst naar de kier tussen buitenbalk en de muur waar de tussenlatten tegenaan zitten.

VOICE-OVER: "Zorg ervoor dat de afstand tussen de latten even groot is als de breedte van de gipsplaten. Meestal zijn gipsplaten 60 cm breed dus de afstand tussen de latten gemeten vanaf het midden is ook 60 cm. Plaats de eerste lat direct tegen de muur. De tweede lat komt met het midden60 cm van de muur af. En zo door."

JASPER: "Het kan zijn dat je muur niet recht is. Zorg er dan voor dat je de eerste lat tegen de muur aandrukt ook al is deze scheef. En dat je dan de tweede lat wel waterpas plaatst."

Jasper controleert met een waterpas of zijn lat recht zit. Vervolgens schroeft hij de lat vast op de schuimplaten. Hij bekijkt het raamwerk tevreden. 

Stap 9: Afwerken.

JASPER: "Nu is het tijd voor de afwerking. Kunststof-isolatieplaten moet je afdekken met brandwerend materiaal. Ik gebruik gipsplaat, maar je kunt ook kiezen voor ander plaatmateriaal, als het maar brandwerend is."

Op de juiste maat snijdt Jasper langs de waterpas de gipsplaat in en breekt deze vervolgens af op de lijn.

VOICE-OVER: "Maak de gipsplaat op maat en schroef hem vast op de latten."

Met hulp van Stephan plaatst Jasper de gipsplaten tegen de muur op het raamwerk en schroeft deze vast met een accutol. Gebruik een gipsplaatbit zodat je niet te diep boort. Plaats de volgende plaat strak tegen de vorige aan zonder ruimte ertussen.

VOICE-OVER: "Bij een scheve muur meet je op verschillende plekken de breedte en snijd je één zijde van de gipsplaten zo dat deze precies bij de muur aansluit. Hierna werk je de gipsplaten verder af. Je kan de naden afwerken met band en de gipsplaten stucen of sauzen."

Jasper en Stephan knikken tevreden.

JASPER: "Het zit erop. Je dak is geïsoleerd. Wil je alle stappen nog eens rustig teruglezen? Kijk dan op verbeterjehuis.nl "

In deze video van Milieu Centraal demonstreert Guus hoe iemand zelf in de kruipruimte kunt controleren of de vloer voldoende is geïsoleerd.
Guus staat in een huiskamer.
GUUS: "Heb jij in huis weleens koude voeten? Vraag je je af of je vloer wel goed geïsoleerd is? Ik ben Guus. En in deze video laat ik jou zien hoe je checkt of je vloerisolatie hebt.”
Het logo van Milieu Centraal.
Beeldtekst: Hoe check je of je vloerisolatie hebt?
VOICE-OVER: "Via de vloer op de begane grond verliest een huis veel warmte. Door je vloer te isoleren, voelt je huis een stuk warmer, terwijl je energierekening lager is.”
GUUS: "Dat isolatiemateriaal plaats je niet direct onder het tapijt of het laminaat of de tegels. Maar plaats je aan de onderkant van de vloer,
dus in de kruipruimte. Soms zit er al wat isolatiemateriaal. Ik laat jou zien hoe je dat controleert. En ook leg ik uit welk materiaal voor jouw vloer het beste is."
VOICE-OVER: "Vloerisolatie kun je laten plaatsen door een professional. Maar je kunt het ook zelf doen. Wil je weten hoe? Bekijk dan onze klusvideo's. Voor deze check heb je het volgende nodig:"
Beeldtekst: Benodigdheden voor de check.
- Een vriend/vriendin, goede buur of familielid die een handje kan helpen
- Een meetlint
- Een dunne schroevendraaier, breinaald of bbq-spies
- En een zaklamp, dit kan ook die van je telefoon zijn
Stap 1: Zoek de toegang naar de kruipruimte.
VOICE-OVER: "Soms is de toegang naar je kruipruimte even zoeken. Hij kan bij de achterdeur, in de gang of zelfs in de woonkamer te vinden zijn. Meestal is het kruipluik naar de kruipruimte te vinden bij de voordeur. Heb je een ingelegde schoonloopmat? Til die dan op en kijk eronder.
Goede kans dat je daar het luik vindt. Kun je de toegang echt niet vinden? Vraag het eens aan de buren.”
Guus belt aan bij een voordeur. Het luik naar de kruipruimte bevindt zich onder de voordeurmat.
GUUS: "Ha buurman! Hier hebben we het kruipluik gevonden. Ik maak 'm open en geef 'm aan Stefan, die mij even helpt met de klus. Ik vraag hem ook om in de buurt te blijven. Zo weet ik zeker dat er niemand in valt. Dit luik was trouwens best licht, maar hij kan ook wel zwaar zijn."
Stap 2: Kijk onder je vloer.
Guus hangt met zijn hoofd ondersteboven in het luik van de kruipruimte.
GUUS: "Ben je bang voor spinnen? Dan kun je ook alleen je hoofd door het luik steken. Of vraag een goede buur of huisgenoot om hulp."
VOICE-OVER: "Er kan water in je kruipruimte staan. Dat is meestal geen probleem. Als je kruipruimte permanent onder water staat, moet je er wél iets aan doen. Je kunt dan het beste een expert inschakelen."
GUUS: "Schakel ook hulp van de expert in als een deel van je kruipruimte niet toegankelijk is, of als je last hebt van betonrot, houtrot of zwammen."
Guus wijst een houten balk aan in de kruipruimte.
Beeldtekst: Stap 3: Check of je isolatiemateriaal hebt.
VOICE-OVER: "Hier ziet Guus kale planken, die zijn te isoleren."
GUUS: "Ah, hier zit al wat isolatie. Maar wanneer weet je of het genoeg is?"
VOICE-OVER: "Bij vloeren met vloerverwarming wil je meer vloerisolatie hebben, omdat je anders veel warmte verliest via de kruipruimte. Dat is natuurlijk zonde. De meeste huizen hebben te weinig isolatie voor vloerverwarming, zelfs nieuwbouwhuizen.”
Een animatie.
VOICE-OVER: "Dus heb je vloerverwarming? Dan is het altijd een goed idee om extra vloerisolatie te plaatsen. Heb je geen vloerverwarming?
Dan is 9 centimeter of meer voldoende."
GUUS: "De dikte van de isolatie die er al zit, kun je meten door met een breinaald of spies even op een paar plekken in de isolatie te prikken en dan te meten hoe diep die gaat. In dit geval is dat 2 centimeter. Dat is te weinig."
VOICE-OVER: "Als je al thermoskussens in je kruipruimte hebt, moet je juist NIET prikken."
GUUS: "Maak dan het uiteinde van het kussen open, en tel hoeveel folielagen er zijn. Bij drie lagen en een hoogte van 15 centimeter heb je voldoende isolatie.”
Guus voert deze actie uit.
GUUS: "Een, twee, drie lagen."
VOICE-OVER: "Een extra laag isolatie kan over het bestaande materiaal heen geplaatst worden als dit nog in goede staat is en netjes aansluit. Anders moet je de oude lagen eerst verwijderen. Doe dit ook wanneer de aanwezige isolatie aangetast is door vocht en schimmel. Bij een houten vloer moet je isolatiemateriaal verwijderen dat waterdamp tegenhoudt zoals piepschuimplaten of materiaal met een folielaag.”
Een animatie.
VOICE-OVER: "Sommige huizen hebben een zogeheten 'broodjesvloer'. Ook deze kun je gewoon isoleren. Hierbij plaats je de isolatie op het laagste punt."
Stap 4: Kies je materiaal.
Guus staat in de huiskamer met verschillende stukken en soorten isolatiemateriaal.
GUUS: "Hier moet dus extra isolatiemateriaal. Maar welk materiaal kun je nou het beste gebruiken? Je kunt uit veel kiezen. Bijvoorbeeld deze isolatieschuimplaten, thermoskussens; van dit zilverkleurige materiaal, platen van glaswol of natuurlijke materialen zoals hennep. Al deze materialen plaats je aan de onderkant van je vloer. Je moet op vier dingen letten als je je keuze maakt. Als eerste is natuurlijk de isolatiewaarde van je materiaal superbelangrijk."
Guus wijst op de verpakking naar een isolatiewaarde van Rd 3,85.
GUUS: "Hoe hoger de waarde, hoe beter het isoleert. Heb je vloerverwarming? Kies dan een extra hoge isolatiewaarde. Bij een houten ondervloer kun je alleen kiezen voor thermoskussens, multifolie-isolatiemateriaal of halfharde platen zoals glaswol of vlaswol. Gebruik bij glas- of vlaswol geen folie of ander materiaal dat waterdamp tegenhoudt. Bij beton heb je meer keus en kun je ook kiezen voor deze isolatieschuimplaten. Sommige kruipluiken zijn niet zo groot. Dan zijn isolatieschuimplaten niet zo handig, want die passen er niet doorheen. Kies dan liever voor flexibel materiaal zoals thermoskussens."
Een animatie.
VOICE-OVER: "Natuurlijk heeft het isolatiemateriaal ook een impact op het milieu. Denk aan grondstoffen, energie, water en land, voor de productie bijvoorbeeld, en energie voor het vervoer. Steenwol, glaswol en isolatieschuimplaten scoren gemiddeld. Thermoskussens en vlaswolplaten
scoren veel beter dan gemiddeld. Een afrader is schapenwol. Om de materialen te kunnen plaatsen heb je minimaal 35 centimeter ruimte nodig in je kruipruimte."

GUUS: "Heb je dat niet? Graaf de kruipruimte dan 10 centimeter extra uit.
Heb je dan nog steeds meer ruimte nodig? Dan raad ik je aan om een bouwkundige mee te laten kijken, ook in verband met de fundering."
VOICE-OVER: "Een alternatief is bodemisolatie. Dit is isolatie die je op de bodem van je kruipruimte neerlegt. Dat is alleen een goede optie, als je echt de hele kruipruimte opvult. Voorwaarde is dan wel dat je gasbuizen zijn ingepakt met mantelbuizen, en je echt nooit meer in je kruipruimte hoeft te komen. Schakel voor bodemisolatie een expert in."
GUUS: "Je weet nu hoe je checkt of je vloerisolatie hebt. En hoe je het juiste materiaal kiest voor de isolatie van jouw vloer. "Kijk nu onze video's als je zelf je vloer wilt isoleren met thermoskussens of isolatieschuimplaten."
Beeldtekst: Ook zelf je vloer isoleren? Verbeterjehuis.nl
 

In deze klusvideo van Milieu Centraal demonstreert Guus hoe men een betonnen vloer goed isoleert door middel van isolatieschuimplaten in de kruipruimte.
GUUS: "Via de vloer van je huis verlies je veel warmte als deze niet goed geïsoleerd is. Ik ben Guus. En in deze video laat ik jou zien hoe je een betonnen vloer isoleert met isolatieschuimplaten. Daardoor voelt je huis een stuk warmer aan en bespaar je een hoop energie."
Het logo van Milieu Centraal. 
Beeldtekst: Hoe isoleer je jouw betonnen vloer met isolatieschuimplaten?
VOICE-OVER: "Je kunt isolatieschuimplaten alleen gebruiken bij een betonnen ondervloer. Heb je een houten vloer of wil je meer weten over de verschillende isolatiematerialen? Bekijk dan eerst onze checkvideo voor handige tips."
GUUS: "Hoelang je met deze klus bezig bent, is mede-afhankelijk van de grootte van het huis. Bij een gemiddelde eengezinswoning ben je met twee personen zo'n twee dagen bezig. Zorg er in ieder geval voor dat je de volgende materialen in huis hebt:"
Beeldtekst: Klusniveau 3. 
Materiaal:
- Hardschuim isolatieplaten – Rd 3,5 of hoger, bij vloerverwarming – Rd-waarde van 5
- Montagekit voor isolatieschuimplaten en beton
- Bodemfolie van 0,20 mm dikte of meer
- Rol of losse stukken folieversterker
- Slagpluggen van 6 mm dik
- Watervaste dubbelzijdige tape
- Isolatieschuimband
- Compriband of kit voor het afdichten van naden
- Optioneel: buisisolatieschuim passend bij de cv-leidingen
- Optioneel: noppenfolie voor onder de bodemfolie
- Optioneel: muisvrije rooster
Gereedschap:
- Zaag voor de isolatieplaten
- Een hamerboormachine met een 6 mm steenboor
- Een priem van 8 mm dik
- Een hamer
- Een rolmaat
- Een looplamp
- Een verlengsnoer
Beschermende kleren:
- Een overall of oude kleren
- Een veiligheidsbril
- Optioneel: een stofkapje
GUUS: "Een open kruipluik kan gevaarlijk zijn. Zorg er dus voor dat er niemand in kan vallen. Waarschuw je huisgenoten, zet een blokkade voor het luik en hang een briefje op de voordeur. Nog een reden om deze klus met z'n tweeën te doen, is voor jouw eigen veiligheid. Je wil niet jezelf per ongeluk insluiten."
Stap 1: Check je ventilatie. 
GUUS: "Voor we met de isolatie aan de gang gaan, bekijk ik eerst of de ventilatie van de kruipruimte goed is. Een kruipruimte moet goed geventileerd zijn zodat schadelijke stoffen en vocht kunnen ontsnappen."
Voor de ventilatiegaten in de buitenmuur van het huis zijn roosters gemonteerd. 
VOICE-OVER: "Daarom kijk je waar de ventilatiegaten zitten en meet je hoe groot deze zijn. Per vierkante meter vloeroppervlak moet er 1 cm² aan ventilatieopeningen zijn. Het is belangrijk dat er ventilatieopeningen
aan de voor- en achterkant van het huis zijn, zodat de lucht goed kan stromen. Dat is hier het geval. De ventilatiegaten worden afgesloten met een muisvrij-rooster."
GUUS: "Zorg ervoor dat je tijdens het isoleren de ventilatiegaten niet afdekt. Heb je onvoldoende ventilatiegaten, of zijn ze niet goed verdeeld aan weerszijden van het huis? Schakel dan een bouwbedrijf in om dat in orde te maken. Intussen kun je wel vast beginnen met je klus."
Stap 2 Neem de maten op.
Binnen gaan Guus en Stefan de kruipruimte in. In de gang staat een stoel met de tekst: Pas op! Kruipruimte staat open.  
GUUS: "Dan gaan we nu de maten opnemen van de kruipruimte."
VOICE-OVER: "Deze betonnen vloer is zeer geschikt om er isolatieschuimplaten tegenaan te plaatsen. De platen zijn 60 bij 120 centimeter. Wij gaan ze hier dwars plaatsen. Reken uit hoeveel platen je nodig hebt plus 10% extra voor zaagverlies." 
GUUS: "Bewaar je kassabonnen zodat je ongeopende pakketten kunt terugbrengen naar je bouwmarkt. Komt-ie!"
Guus schuift een grote isolatieplaat in de kruipruimte. 
VOICE-OVER: "Bewaar die bon ook, zodat een energieadviseur kan zien welk materiaal je hebt gebruikt als die het energielabel opneemt. Maak ook foto's van de kruipruimte voor en na de klus, als bewijsmateriaal."
Stap 3: Gaten dichtmaken.
VOICE-OVER: "Waar leidingen door de vloer gaan en er andere luchtlekken te vinden zijn, dicht je die met siliconenkit. Dit kan bij naden tot 10 millimeter. Voor grotere gaten kun je compriband of een stukje glaswol gebruiken. Als je glaswol gebruikt, bescherm dan jezelf met handschoenen, een mondkapje en veiligheidsbril om irritatie te voorkomen. Kit ook de aansluiting van de vloer met de muren dicht met siliconenkit."
Stap 4: Cv-leidingen isoleren.
GUUS: "Als er cv-leidingen door je kruipruimte lopen, moet je die extra isoleren. Leidingen voor drinkwater moet je juist NIET isoleren."
VOICE-OVER: "Het verschil tussen een water- en cv-leiding zie je aan de dikte. Drinkwaterleidingen hebben een doorsnede van maximaal 20 millimeter, en cv-leidingen van méér dan 20 millimeter. De cv-leidingen pak je in met buisisolatieschuim."
Stap 5: Bodemfolie plaatsen.
GUUS: "Dan ga ik nu de kruipruimte voorbereiden door bodemfolie te plaatsen. En die bodemfolie zorgt ervoor dat je het vocht buitenhoudt. Ik laat het nu zien bij een houten vloer, maar het werkt precies hetzelfde bij een betonnen vloer. Maar eerst ga ik bouwafval verwijderen en alle scherpe voorwerpen verwijderen uit de kruipruimte. Hier, Stefan."
Hij tilt een volle vuilniszak uit de kruipruimte en wil deze aan Stefan geven, die buiten staat. 
VOICE-OVER: "De folie kun je boven al op maat knippen. De maat van de folie bepaal je als volgt: Je neemt de maat van de kruipruimte en telt daar, zowel in de lengte als in de breedte, 50 centimeter bij op. Zo heb je straks aan alle zijdes 25 centimeter extra ruimte."
GUUS: "In een kruipruimte kan regelmatig water staan. In dat geval zie je 'n soort lijntje op de muur. Hier is dat dus niet, maar dat kan dus wel. In dat geval bevestig je de bodemfolie zo'n 10 centimeter boven die lijn.
En tel die extra afstand twee keer op bij de benodigde lengte en breedte van je bodemfolie."
VOICE-OVER: "Reken ook extra folie bij eventuele obstakels."
GUUS: "Om te zorgen dat de bodemfolie blijft drijven, leg ik eerst noppenfolie op de grond."
Daarbovenop vouwt hij plastic oranje bodemfolie open.
VOICE-OVER: "Op 10 centimeter boven het waterpeil of de grond boor je gaten in de muur op anderhalve meter afstand van elkaar."
Guus bepaalt de afstand op de muur in de kruipruimte met een rolmaat en boort een gat.
VOICE-OVER: "Dan plak je de folieversterker op de folie, vouw je de folie dubbel, maak je met een priem een gaatje en bevestig je de folie met een slagplug aan de muur."
Met een hamer timmert hij de omgevouwen rand van de folie vast aan de muur.  
VOICE-OVER: "De folie die je overhoudt in de hoeken plak je vast met dubbelzijdige, watervaste tape."
Guus vouwt de plastic foliehoek aan de buitenkant dicht.
VOICE-OVER: "Ook op de plek waar twee stukken folie samenkomen zetten we de folie tot 10 centimeter boven het hoogste waterpeil en plakken we de twee lagen folie aan elkaar met de watervaste tape. Bij een obstakel heb je extra folie nodig. Leid dit eromheen en plak twee stukken folie aan beide kanten van het obstakel aan elkaar vast."
GUUS: "De voorbereiding van de kruipruimte is nu klaar. Dus ik kan nu beginnen met het plaatsen van de isolatieschuimplaten."
Stap 6: Op maat maken en bevestigen.
VOICE-OVER: "Bij het isoleren met isolatieschuimplaten probeer je zoveel mogelijk hele platen te gebruiken. Waar dat niet lukt, zaag je stukken op maat."
GUUS: "Dan is het nu tijd om de isolatieplaten te bevestigen. Zorg ervoor dat je het plafond eerst schoonveegt en los materiaal weghaalt. En dan bevestig je de platen met montagekit."
VOICE-OVER: "Breng montagekit aan op de isolatieplaat op de vier hoeken, 7 centimeter van de rand, en een dot in het midden. Heb je een broodjesvloer? Breng de kit dan aan op de plek waar de plaat de broodjesvloer raakt. Druk de plaat met een schuivende beweging direct tegen de vloer. Druk deze vervolgens stevig aan bij de hoeken en in het midden."
GUUS: "Kom je een obstakel tegen, zoals deze verticale buis? Dan moet je een gat maken in de isolatieschuimplaat. Zaag hiervoor de schuimplaat in tweeën op de plek waar het gat moet komen en hol de plaat uit. Plaats vervolgens de platen om het obstakel heen."
VOICE-OVER: "Bevestig de platen strak tegen elkaar. Er mogen geen kieren tussen zitten. Zorg ook dat ze strak aansluiten tegen de zijmuren."
Guus en Stefan lijmen de op maat gemaakte stukken isolatieschuimplaat tegen de betonnen vloer boven zich, terwijl ze onhandig zitten in de kruipruimte. 
GUUS: "De naden tussen de platen plak ik dicht met aluminiumtape."
Op de plekken waar de platen naast elkaar liggen, plakken ze de zilverkleurige plakband. GUUS: "De gaten tussen de muren dicht ik met acrylaatkit, siliconenkit of met compriband."
Stefan propt overal een zwarte schuimstrook tussen de schuimplaat en de muur. 
Stap 7: Kruipluik isoleren. 
GUUS: "En dan als laatste, je zou het bijna vergeten; het kruipluik. Hiervoor heb ik een schuimplaat op maat gezaagd en met montagekit aan het luik vastgemaakt. De kieren rondom het luik dicht ik met isolatieschuimband. Zo kan er niet alsnog warmte ontsnappen."
Guus plakt de isolatieschuimband rondom de opening voor het luik. 
GUUS: "Zo, deze vloer is geïsoleerd. Wil je alle stappen nog eens teruglezen? Kijk dan op de website."
Beeldtekst: Ook zelf je vloer isoleren? Verbeterjehuis.nl

In deze klusvideo van Milieu Centraal demonstreert Guus hoe men een houden vloer goed isoleert door middelvan thermoskussens in de kruipruimte. 

GUUS: "Via de vloer van je huis verlies je veel warmte als deze niet goed geïsoleerd is. Ik ben Guus.
En in deze video laat ik je zien hoe je een houten ondervloer kunt isoleren met thermoskussens. Daarmee voelt je huis een stuk warmer aan en bespaar je een hoop energie."

Het logo van Milieu Centraal. 
Beeldtekst: Hoe isoleer je jouw houten vloer met thermoskussens?

GUUS: "Je kunt thermoskussens gebruiken bij zowel een houten als een betonnen ondervloer. In deze video laten we zien hoe je ze plaatst bij een houten ondervloer."

"VOICE-OVER: Wil je meer weten over de verschillende isolatiematerialen? "Bekijk dan eerst de checkvideo voor handige tips."

GUUS: "Hoelang je met deze klus bezig bent, is mede-afhankelijk van de grootte van het huis. Bij een gemiddelde eengezinswoning ben je met twee personen zo'n twee dagen bezig. Zorg er in ieder geval voor dat je de volgende materialen in huis hebt:"

Beeldtekst: Klusniveau 4.

Materiaal: 
- Thermoskussens met 3 luchtkamers en een isolatiewaarde van Rd 3,5 of hoger, bij vloerverwarming een Rd-waarde van 4,8
- Folieversterkers op rol of voorgeknipt
- Watervaste dubbelzijdige tape
- Bodemfolie van 0,20 mm dikte of meer
- Slagpluggen van 6 mm dik

- Isolatieschuimband
- Compriband of kit voor het afdichten van naden
- Buisisolatieschuim passend bij de cv-leidingen
- Optioneel: noppenfolie voor onder de bodemfolie
- Optioneel: muisvrije rooster

Gereedschap:
- Nietapparaat met nietjes van minimaal 10-15 mm
- Een houtvochtmeter
- Een hamerboormachine met een 6 mm steenboor
- Een priem van 8 mm dik
- Een hamer
- Een rolmaat
- Een schaar
- Een viltstift
- Een looplamp
- Een verlengsnoer

Beschermende kleren:
- Een overall of oude kleren
- Een veiligheidsbril
- Optioneel: een stofkapje

Guus staat bij een open luik naar de kruipruimte in een kamer met een houten vloer. 

GUUS: "Een open kruipluik kan gevaarlijk zijn. Zorg er daarom voor dat er niemand in kan vallen. Dus waarschuw je huisgenoten. En zet er een blokkade voor als je bezig bent."

Hij zet het gebied af met een stoel en een roodwit lint. Op de stoel hangt de tekst: Pas op! Kruipruimte staat open. 

GUUS: "Nog een reden om deze klus met z'n tweeën te doen, is je eigen veiligheid. Je wil jezelf niet per ongeluk insluiten."

Stap 1: Check je ventilatie. 

GUUS: "Voor we met de isolatie aan de gang gaan, bekijk ik eerst of de ventilatie van de kruipruimte goed is. Een kruipruimte moet goed geventileerd zijn zodat schadelijke stoffen en vocht kunnen ontsnappen."
Voor de ventilatiegaten in de buitenmuur van het huis zijn roosters gemonteerd. 
VOICE-OVER: "Daarom kijk je waar de ventilatiegaten zitten en meet je hoe groot deze zijn. Per vierkante meter vloeroppervlak moet er 1 cm² aan ventilatieopeningen zijn. Het is belangrijk dat er ventilatieopeningen
aan de voor- en achterkant van het huis zijn, zodat de lucht goed kan stromen. Dat is hier het geval. De ventilatiegaten worden afgesloten met een muisvrij-rooster."
GUUS: "Zorg ervoor dat je tijdens het isoleren de ventilatiegaten niet afdekt. Heb je onvoldoende ventilatiegaten, of zijn ze niet goed verdeeld aan weerszijden van het huis? Schakel dan een bouwbedrijf in om dat in orde te maken. Intussen kun je wel vast beginnen met je klus."

Stap 2 Neem de maten op.

GUUS: "Rento helpt mij vandaag met de klus, daar ben ik heel blij mee. En we beginnen met het opmeten
van de kruipruimte."

VOICE-OVER: "Deze kruipruimte is in zijn geheel 8 bij 3,40 meter, dus 27,2 m². Tussen de balken zit 60 centimeter ruimte en de lengte van de balken is dus 3,40 meter. Deze informatie heb je nodig voor het bestellen van de thermoskussens. Meet de ruimte tussen alle balken, want ze liggen vaak niet op gelijke afstanden. Bestel de kussens 40 centimeter langer en 30 centimeter breder zodat ze straks voldoende ruimte hebben."

GUUS: "Zit er een obstakel in de weg zoals deze verticale buis? Meet dan de afstand tussen de rand van het obstakel en de dichtstbijzijnde balk. In dit geval is dat 26 centimeter. Doe die afstand keer 2,5 en tel dat op bij de lengte van de thermoskussens die je gaat bestellen. Want later ga je die thermoskussens namelijk om het obstakel heen plooien. Dan heb je genoeg lengte."

VOICE-OVER: "Bewaar de aankoopbon, zodat een energieadviseur kan zien welk materiaal je hebt gebruikt, als die het energielabel opneemt. Maak ook foto's van de kruipruimte voor en na de klus, als bewijsmateriaal."

Stap 3 Gaten dichtmaken.

VOICE-OVER: "Waar leidingen door de vloer gaan en er andere luchtlekken te vinden zijn dicht je die met siliconenkit. Dit kan bij naden tot 10 millimeter. Voor grotere gaten kun je compriband of een stukje glaswol gebruiken. Als je glaswol gebruikt, bescherm dan jezelf met handschoenen, een mondkapje en veiligheidsbril
om irritatie te voorkomen. Kit ook de aansluiting van de vloer met de muren dicht met siliconenkit."

Stap 4: Cv-leidingen isoleren.

GUUS: "Als er cv-leidingen door je kruipruimte lopen, moet je die extra isoleren. Leidingen voor drinkwater moet je juist NIET isoleren." 

VOICE-OVER: "Het verschil tussen een water- en cv-leiding zie je aan de dikte. Drinkwaterleidingen hebben een doorsnede van maximaal 20 millimeter en cv-leidingen van méér dan 20 millimeter. De cv-leidingen pak je in
met buisisolatieschuim."

Stap 5: Bodemfolie plaatsen.

VOICE-OVER: "Nadat je bouwafval en scherpe voorwerpen uit de kruipruimte hebt gehaald, plaats je bodemfolie om vocht buiten te houden. De folie kun je boven al op maat knippen. De maat van de folie bepaal je als volgt:
Je neemt de maat van de kruipruimte en telt daar, zowel in de lengte als in de breedte, 50 centimeter bij op. Zo heb je straks aan alle zijdes 25 centimeter extra ruimte."
GUUS: "In een kruipruimte kan regelmatig water staan. In dat geval zie je 'n soort lijntje op de muur. Hier is dat dus niet, maar dat kan dus wel. In dat geval bevestig je de bodemfolie zo'n 10 centimeter boven die lijn.
En tel die extra afstand twee keer op bij de benodigde lengte en breedte van je bodemfolie."
VOICE-OVER: "Reken ook extra folie bij eventuele obstakels."
GUUS: "Om te zorgen dat de bodemfolie blijft drijven, leg ik eerst noppenfolie op de grond."
Daarbovenop vouwt hij plastic oranje bodemfolie open.
VOICE-OVER: "Op 10 centimeter boven het waterpeil of de grond boor je gaten in de muur op anderhalve meter afstand van elkaar."
Guus bepaalt de afstand op de muur in de kruipruimte met een rolmaat en boort een gat.
VOICE-OVER: "Dan plak je de folieversterker op de folie, vouw je de folie dubbel, maak je met een priem een gaatje en bevestig je de folie met een slagplug aan de muur."
Met een hamer timmert hij de omgevouwen rand van de folie vast aan de muur.  
VOICE-OVER: "De folie die je overhoudt in de hoeken plak je vast met dubbelzijdige, watervaste tape."
Guus vouwt de plastic foliehoek aan de buitenkant dicht.
VOICE-OVER: "Ook op de plek waar twee stukken folie samenkomen zetten we de folie tot 10 centimeter boven het hoogste waterpeil en plakken we de twee lagen folie aan elkaar met de watervaste tape. Bij een obstakel heb je extra folie nodig. Leid dit eromheen en plak twee stukken folie aan beide kanten van het obstakel aan elkaar vast."
GUUS: "De voorbereiding van de kruipruimte is klaar. Dus ik ga nu beginnen met het plaatsen van de thermoskussens."

VOICE-OVER: "Let op! Controleer voor je begint met de thermoskussens de houtvochtigheid van de vloer
met een houtvochtmeter. "Is de houtvochtigheid hoger dan 20%, wacht dan met isoleren. Leg eerst de bodemfolie in de kruipruimte en wacht tot de houtvochtigheid is gedaald."

Stap 6: Thermoskussens op maat maken.

GUUS: "Als je de thermoskussens niet op de juiste lengtemaat hebt besteld kun je ze ook zelf op maat maken. Gebruik hiervoor de maten die je eerder hebt opgemeten. En het fijne is dat je dit boven de grond kunt doen."

VOICE-OVER: "Rol het kussen uit en maak de folie open. Snijd een stukje van de binnenste folielagen weg." 

De rol met aluminiumachtige dunne folie bestaat uit 3 lagen.  

VOICE-OVER: "Plak dubbelzijdig tape over de hele breedte van het kussen. Meet vervolgens de lengte van het kussen,
markeer het met een stift en snijd het restant af." 

Guus knipt een deel af. Halverwege de strook, in het midden, zit dubbelzijdige tape. 

GUUS: "Ik knip ook alvast stukjes folieversterker van 7 centimeter."

Deze stukjes zijn vierkant. 
Stap 7: Thermoskussens bevestigen. 

GUUS: "Thermoskussens werken met luchtzakken die je maakt van deze folie. En om goed te kunnen laten zien hoe dat werkt, hebben we dit model gemaakt. Hier zie je hoe de bodemfolie de grond bedekt. Hier zie je dat je allemaal luchtkamers maakt door de folie op de juiste manier te bevestigen."

VOICE-OVER: "Kijken we nu hoe dat onder de grond werkt."

GUUS: "We schudden de lagen van de thermoskussens van elkaar af."

Guus bepaalt vervolgens de plek voor het aanbrengen van de vierkante folieversterkers. 

GUUS: "Pak dan het midden van het kussen. Hier zie je een lijn van de lasnaad. Die houd je in het midden
tussen de twee balken in."

VOICE-OVER: "Guus laat dit boven ook even zien."

GUUS: "En zo zie je waar het kussen de balk raakt. Dus hier. Op deze plek plak ik stukjes folieversterker."

VOICE-OVER: "Niet de kussens aan de bovenkant van de balk zo dicht mogelijk tegen de vloer aan. Trek de lagen van het kussen van elkaar los zodat je alleen de bovenste laag van het kussen vastniet. Om de anderhalve meter plak je een folieversterker, en niet je het kussen vast. Daarna doe je hetzelfde aan de andere kant. Zo hangt het kussen mooi strak tussen de balken."

GUUS: "Het is heel belangrijk dat je thermoskussens luchtdicht zijn. Als je dus per ongeluk een scheurtje maakt,
repareer het dan met aluminiumtape. En als je per ongeluk een keer verkeerd niet, haal dat nietje dan heel voorzichtig weg met een dunne, platte schroevendraaier. Indien nodig breng je extra folieversterker aan en niet je de folie opnieuw vast."

VOICE-OVER: "Schud nu het kussen uit, zodat het zich kan vullen met lucht. Bevestig daarna de onderste laag van
het kussen zo laag mogelijk tegen de balk. "Kijk, hier zie je hoe Rento dat beneden doet. Guus laat dit op zijn model ook even zien."

De bovenste laag van het folie zit op de balk zo dicht mogelijk bij de vloer geniet. De onderste laag niet Guus zo laag mogelijk op de balk.

GUUS: "Let erop dat je de folieversterkers recht boven elkaar plaatst. Want anders kan het scheeftrekken en dan ontstaat er ruimte."

VOICE-OVER: "Als alles goed hangt, kun je het kussen gaan sluiten door de bovenste en onderste laag van het kussen
aan het uiteinde aan elkaar te plakken met de tape."

Guus verwijdert de strip van de dubbelzijdige plakband en plakt de lagen op elkaar, zodat er een luchtzak ontstaat. 

GUUS: "Zoals je zag, kom je in de kruipruimte vaak obstakels tegen, zoals deze horizontale balk. In dat geval kun je het kussen boven, zoals hier, of onder het obstakel door laten lopen. Bij een verticaal obstakel niet je het kussen zo strak mogelijk om het obstakel heen."

Zijn collega niet het thermoskussen zo strak mogelijk vast om een plastic pijp die door de vloer naar de kruipruimte loopt.  Vervolgens laat hij de luchtzak vullen met lucht. 

Stap 8: Kruipluik isoleren. 

GUUS: "En dan het laatste stukje, je zou het bijna vergeten; het kruipluik. Hiervoor knip je een kussen op maat en niet je die vast aan het luik met folieversterkers. De kieren rondom het luik dichten we met isolatieschuimband. Zo kan er niet alsnog warmte ontsnappen."

Guus plakt de isolatieschuimband rondom de opening voor het luik. Dan sluit hij de kruipruimte met het houten luik af. 

GUUS: "Zo, deze vloer is geïsoleerd. Wil je alle stappen nog eens teruglezen? Kijk dan op de website."

Beeldtekst: Ook zelf je vloer isoleren? Verbeterjehuis.nl.