'Natuurvriendelijk isoleren': je woning verduurzamen zonder vleermuizen te schaden
Om er voor te zorgen dat particuliere huiseigenaren en isolatiebedrijven kunnen doorgaan met isoleren, werken de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Hugo de Jonge en de minister voor Natuur en Stikstof Christianne van der Wal aan de tussentijdse werkwijze ‘natuurvriendelijk isoleren’. Hiermee kunnen isolatiewerkzaamheden op korte termijn doorgang vinden. Met deze werkwijze wordt voorkomen dat voor elke woning apart een ecologisch onderzoek nodig is. Voor de middellange termijn worden landelijk zogenaamde ‘Soortenmanagementplannen’ (SMP’s) uitgerold. Via deze SMP’s wordt door gemeenten op gebiedsniveau een ontheffing van de wet natuurbescherming geregeld. Hiervoor stelt het ministerie van BZK dit jaar 44 miljoen euro beschikbaar. De regeling wordt in november opengesteld. Het streven is dat er in 2024 een tweede tranche wordt opengesteld.
Tussentijdse oplossing
Deze werkwijze wordt door BZK en LNV als tussentijdse oplossing ingezet totdat er voor heel Nederland gemeentelijke soortenmanagementplannen (SMP’s) gestart zijn. De komende weken wordt deze werkwijze nader uitgewerkt. In deze periode worden de plannen van aanpak voor zowel de provincies als de isolatiebedrijven concreter uitgewerkt, worden hier concrete afspraken over gemaakt tussen alle betrokken partijen en zal er gewerkt worden aan heldere communicatie voor huiseigenaren. Uiterlijk begin november zal de Tweede Kamer worden geïnformeerd over deze afspraken. De minister van BZK en de minister voor Natuur en Stikstof lichten dit toe in de Kamerbrief.
Wat betekent dit voor huiseigenaren?
Voor huiseigenaren die willen isoleren gelden de twee volgende stappen:
- Werk samen met een bedrijf dat natuurvriendelijk isoleert. Als particulier is het moeilijk om vast te stellen of er beschermde diersoorten aanwezig zijn. Daarom is het belangrijk om een bedrijf te kiezen dat werkt volgens de principes van het keurmerk ‘Natuurvriendelijk isoleren’.
- Voordat er begonnen wordt met isoleren, is het raadzaam om (met het isolatiebedrijf) bij de gemeente of provincie te informeren of er al een soortenmanagementplan (SMP) bestaat voor de buurt, of dat er al een wordt opgesteld (pre-SMP). Hierin staat onder andere informatie over mogelijk reeds geplaatste alternatieve verblijfsplaatsen.
Wat betekent dit voor isolatiebedrijven?
Isolatiebedrijven voldoen aan de zorgplicht wanneer zij werken volgens de voorschriften van ‘natuurvriendelijk isoleren’. Dit omvat onder andere het op tijd natuurvrij maken van spouwmuren, zorgen dat beschermde dieren op tijd kunnen uitvliegen, indien nodig alternatieve verblijfplaatsen aanbieden en rekening houden met de natuurkalender.
Isolatiebedrijven kunnen hiervoor de training ‘natuurvriendelijk isoleren’ volgen. Voor meer informatie over de trainingen kun je terecht op de website: www.natuurvriendelijkisoleren.nl.
De komende periode werkt het Rijk aan een landelijke aanpak voor zowel de training natuurvriendelijk isoleren voor isolatiebedrijven als voor het toezicht op de uitvoering van deze methodiek, gekoppeld aan de kwaliteitscontrole.
Aanpak voor de middellange termijn
Om de natuurbescherming bij isolatie op de middellange termijn te verbeteren en particulieren te ontlasten, zetten de ministers zoals hierboven gezegd in op het soortenmanagementplan (SMP). Dit is een onderzoek naar welke beschermde soorten in de buurt leven, hoe zij behouden blijven en welke (compenserende) maatregelen eventueel genomen moeten worden. Met een SMP kunnen gemeenten op gebiedsniveau in één keer voor de gehele gemeente of meerdere gemeenten ecologisch onderzoek uitvoeren en maatregelen nemen om aanwezige soorten te beschermen. Voor de landelijke uitrol hiervan stelt BZK dit jaar 44 miljoen euro beschikbaar aan gemeenten en provincies. Omdat het opstellen van een SMP tot twee jaar kan duren, kunnen gemeenten voor de korte termijn werken met een pre-SMP. Hiermee kunnen zij een tijdelijke ontheffing krijgen terwijl het ecologische onderzoek loopt en kunnen particulieren onder voorwaarden hun woning isoleren zonder individueel onderzoek of een ontheffingsprocedure.
Uitspraak Raad van State
Bij renovatie en na-isolatie van huizen en gebouwen moet er volgens de Wet natuurbescherming rekening gehouden worden met de aanwezigheid van beschermde diersoorten, zoals de vleermuis, gierzwaluw en huismus. Het is verboden deze dieren onnodig te verstoren of te doden.
Begin augustus heeft de Raad van State uitspraak gedaan in een zaak over de zorgplicht vanuit de Wet natuurbescherming bij het isoleren van woningen. Deze uitspraak leidde tot vragen bij bewoners, gemeenten en isolatiebedrijven over wat wel en niet mag volgens de wet. Omdat zowel woningisolatie als natuurbescherming van groot belang zijn werken de ministers samen met betrokken partijen aan een goede werkwijze die invulling geeft aan de plichten uit de Wet natuurbescherming.