BuurtBespaarBudget stimuleert bewonersorganisaties om energiebesparing te versnellen
Een 95-jarige Amsterdamse kreeg onverwachts bezoek vanuit het buurthuis met een verrassing: een warme deken. Daardoor kon ze afgelopen winter de thermostaat lager zetten zonder in de kou te zitten. Zo maakte zij kennis met een laagdrempelig initiatief om energie te besparen en de energierekening te verlagen. Het geld voor de deken kwam uit het BuurtBespaarBudget, waarmee bewonersorganisaties worden geholpen met initiatieven voor energiebesparing bij en voor buurtbewoners. Onlangs is de tweede aanvraagronde gestart van het BuurtBespaarBudget: tot 14 september 2023 kunnen aanvragen worden ingediend.
De doelgroep bereiken
Het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners (LSA), een wijdvertakt netwerk van zo’n tweeduizend bewonersinitiatieven, faciliteert het BuurtBespaarBudget. LSA doet dit in nauwe samenwerking met klimaatstichting HIER. Beide organisaties maken deel uit van de Energiebespaarcoalitie. Marte Kappert van LSA: ‘’Het BuurtbespaarBudget is bedoeld als steun in de rug voor buurthuizen en andere ontmoetingsplekken om zo mensen te bereiken die te maken hebben met energiearmoede. De bewonersorganisaties hebben als geen ander deze doelgroep in kaart: zij kunnen als het ware achter de voordeur komen. De eerste ronde van het BuurtBespaarBudget ontstond als een noodgreep, toen de energieprijzen torenhoog waren. Van de 120 aanmeldingen zijn er 58 gehonoreerd, die elk maximaal 5000 euro hebben gekregen om hun ingediende plan te kunnen uitvoeren. In deze tweede ronde kunnen we zo’n 60 initiatieven honoreren. Gelukkig krijgt deze groep nu meer tijd voor de uitvoering dan bij de eerste keer.’’
Marte Kappert, Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners (LSA): ''Het BuurtbespaarBudget is bedoeld als steun in de rug voor buurthuizen en andere ontmoetingsplekken om zo mensen te bereiken die te maken hebben met energiearmoede. De bewonersorganisaties hebben als geen ander deze doelgroep in kaart: zij kunnen als het ware achter de voordeur komen.''
Ruimhartig plannen beoordelen
Een selectiecommissie van vier leden – twee uit het LSA-netwerk, twee via HIER – beoordeelt de inzendingen. Criteria daarbij zijn dat de ingediende plannen bijdragen aan energiebesparing, dat zoveel mogelijk buurtbewoners worden bereikt en dat de bewoners actief bij de uitvoering worden betrokken. Ook moet elk plan een begroting bevatten, die een selectiecommissie volgens Marte ‘ruimhartig’ bekijkt: ‘Het budget kan worden besteed aan materialen als naaigerei, spaarlampen of het doen van een warmtescan, maar ook bijvoorbeeld aan eten en drinken en de kosten voor de organisatie van een ontmoeting. Tijdens een maaltijd in het buurthuis kan een energiecoach bijvoorbeeld wat vertellen over energiebesparing. Ook kun je ondertussen bingo spelen. Bij de eerste ronde werd dat ook gedaan.’ Tussen 1 november en 30 april, komende winter, moeten de plannen worden uitgevoerd.
Meer verbinding in de wijk
Martine van Harten, adviseur bij HIER, vertelt over wat het BuurtBespaarBudget in de eerste ronde zoal heeft opgeleverd. ‘’We ontdekten dat door de energiebesparingsinitiatieven veel nieuwe contacten ontstonden in de buurt. Er werden niet alleen materialen uitgedeeld zoals radiatorfolie, maar die werden ook aangebracht in de woningen. Zo kwam je letterlijk achter de voordeur bij bewoners die je anders niet zo gemakkelijk zou bereiken. En dat leidde weer tot meer verbinding in de wijk. De mevrouw die de deken kreeg bijvoorbeeld, was vooral verrast dat er aan haar was gedacht, dat ze aandacht kreeg.’’ Naar schatting zijn in de eerste ronde van het BuurtBespaarBudget vijftienduizend mensen bereikt. Zo’n vijfduizend van hen waren voor de trekkers in het buurthuis nieuwe contacten. Martine: ''We hopen dat dit blijvende contacten zijn.''
Nieuwe impuls voor buurthuizen
Uit het netwerk van LSA hoort Marte terug dat het BuurtBespaarBudget een nieuwe impuls geeft aan het werk van de buurthuizen. ‘’Veel van hen zijn op zoek naar een nieuwe functie in de buurt. Soms is het geld daarom ook wel gestoken in het verduurzamen van het buurthuis zelf, zodat het letterlijk een warme plek werd voor buurtbewoners en in de toekomst misschien wel een energiehub.’’
Stichting HIER levert een ‘toolkit’ met ideeën en promotiemateriaal om buurtbewoners te bereiken, en er is inmiddels een Facebookpagina gecreëerd. Martine: ‘’De energietransitie gaat met kleine stapjes, beginnend bij wat je dicht bij huis kunt doen. Daarna kun je verder gaan met bijvoorbeeld het vormen van een energiecoöperatie. Ook die ideeën zijn er hier en daar al bij bewonersorganisaties.’’