Gemeenten kunnen hiervoor meerjarige plannen indienen die aansluiten bij de transitievisies warmte en bij bewonersinitiatieven. Deze plannen richten zich op het verbeteren van woningen met de slechtste energielabels (D en lager) en zoveel mogelijk op woningen met een lage WOZ-waarde.
Beschikbaar budget gemeenten
Voor de Specifieke Uitkering Lokale Aanpak Isolatie (SPUK LAI) is circa € 1,6 miljard beschikbaar. Dit budget is in drie tranches beschikbaar gesteld: in 2023, 2024 en 2025. Een deel van het budget (€ 68,5 miljoen) is in 2022 al aan gemeenten beschikbaar gesteld. Dit bedrag was onderdeel van de in totaal ruim € 550 miljoen die is overgemaakt aan gemeenten voor de aanpak energiearmoede.
De bedoeling is dat gemeenten met het budget (€ 68,5 miljoen) dat ze uit de SPUK Aanpak Energiearmoede hebben ontvangen voor de lokale aanpak woningen van eigenaar-bewoners en gemengde VvE’s isoleren (ongeveer 44.000 woningen). Extra budget voor de lokale aanpak uit het Voorjaarspakket Klimaat uit 2023 is ook bedoeld voor de woningen die geïsoleerd worden met het budget uit 2022. Dit extra budget uit het Voorjaarspakket is in delen via de tranches van de lokale aanpak in 2023, 2024 en 2025 aan gemeenten beschikbaar gesteld.
Gemeenten hebben in elke tranche gemiddeld tussen de € 1.790 en € 2.510 per woning ontvangen, afhankelijk van het aandeel eigenaar-bewoners met een laag inkomen en een slecht geïsoleerde woning. De exacte bedragen zijn te vinden in kolom 6 van bijlage IV van de regeling. Aanvullend hebben gemeenten € 25,7 miljoen in de tweede tranche en € 25,5 miljoen in de derde tranche voor doe-het-zelfmaatregelen ontvangen. Daarnaast hebben ze in de tweede tranche in totaal bijna € 70 miljoen extra ontvangen, bedoeld voor extra inzet bij VvE’s en voor natuurvriendelijk isoleren.
Hebben woningeigenaren behoefte aan aanvullende financiering? Dan kunnen zij gebruikmaken van het Nationaal Warmtefonds. Woningeigenaren met een laag inkomen kunnen hier een lening afsluiten tegen 0% rente.
Doe-het-zelf
De middelen uit de lokale aanpak kunnen ook ingezet worden voor het ondersteunen van doe-het-zelf-isolatie. In de tweede en derde tranche van de lokale aanpak is hiervoor ook specifiek geld beschikbaar gesteld.
Op de website staat ook meer informatie over de subsidieregeling, inclusief vragen en antwoorden, en de voortgang van de lokale aanpak. Bijvoorbeeld hoeveel woningeigenaren en gemengde VvE’s gemeenten al hebben benaderd met een isolatieaanbod en hoeveel woningen zijn geïsoleerd.
Doelen lokale aanpak
De lokale aanpak samen met gemeenten heeft verschillende doelen:
Het doel van de lokale aanpak is om 750.000 woningen te isoleren, zoveel mogelijk richting de isolatiestandaard. Dat wordt gedaan met isolatiemaatregelen, eventueel in combinatie met ventilatiemaatregelen. Zo wordt de energierekening van deze mensen verlaagd. Per woning moet minimaal één isolatiemaatregel worden getroffen.
Met de lokale aanpak kunnen gemeenten woningeigenaren en (bewoners van) VvE’s ook ondersteunen om zelf hun woning te isoleren (doe-het-zelf) tegen relatief lage kosten. Bijvoorbeeld met klusbuddy’s, -bezoeken, -wijzers en -video’s en een financiële bijdrage. Lees in het praktijkverhaal ‘Zelf je huis isoleren met de Doe-het-zelf-kadokaart’ hoe de gemeente Molenlanden hier invulling aan geeft met een cadeaukaart.
Gemeenten kunnen bewoners een aanbod doen voor verduurzaming, waarbij de uitvoering wordt ondersteund of is geregeld. Dit kan per gebied (bijvoorbeeld per straat, buurt of complex) of op basis van gelijksoortige woningen. Hiermee kunnen gemeenten verduurzaming collectief aanpakken.
Veel gemeenten zetten met de transitievisie warmte ook in op isolatie. Ze richten de wijkgerichte aanpak volgens de transitievisie en het isoleren van woningen met label D, E, F en G volgens de lokale aanpak zoveel mogelijk zo in dat ze elkaar onderling versterken. Het is de ambitie om met de lokale aanpak en de transitievisies warmte 1,5 miljoen woningen en andere gebouwen te verduurzamen tot en met 2030.
Met de lokale aanpak kunnen gemeenten hun plannen samen met bewonersinitiatieven vormgeven en in de uitvoering samenwerken. Bewonersinitiatieven kunnen ervoor zorgen dat medebewoners gemotiveerd worden om met energiebesparing en isolatie aan de slag te gaan. In de proeftuinen aardgasvrije wijken blijkt dat de plekken waar een bewonersinitiatief actief is de bewonerstevredenheid over de lokale aanpak groter is. Dat kan onder andere komen doordat het contact tussen bewoners en een bewonersinitiatief laagdrempelig en betrouwbaar is.
Praktische toolkit voor gemeenten
Voor gemeenten is een Toolkit Lokale Aanpak Isolatie ontwikkeld. Hierin zijn praktische informatie, infographics, aanvraagformulieren, verordeningen en praktijkverhalen te vinden.
