Sluiskil biedt arbeidsmigranten in sneltreinvaart menswaardige huisvesting
In een sneltreinvaart verrijst in het Zeeuwse Sluiskil in de gemeente Terneuzen een drietal blokken met flexwoningen voor maximaal 84 short-stay-arbeidsmigranten. De gemeente en het verhuurbedrijf HomeFlex realiseren deze appartementen met behulp van een subsidie vanuit het ministerie, met als hoofddoel om deze groep werkers goede huisvesting te bieden. “Arbeidsmigranten hebben recht op menswaardige huisvesting”, stelt Frank ter Hulle, verantwoordelijk wethouder voor wonen en bouwen in Terneuzen.
Er is veel vraag naar arbeidskrachten in de regio Terneuzen, mede door de groei van regionale glastuinbouw, de nieuwe zeesluis en windenergieparken. Bij deze projecten is vooral expertise en mankracht nodig uit het buitenland, zo stelt wethouder Ter Hulle. De gemeente kreeg daarom in 2018 een verzoek van HomeFlex voor een huisvestingsvoorziening voor internationale werknemers. Daarna gingen zij snel op zoek naar een geschikte locatie. Uiteindelijk viel de keuze op Sluiskil, een klein plaatsje vlakbij de stad Terneuzen met ruim 2.000 inwoners. HomeFlex neemt in dit project de realisatie en het beheer voor de rekening.
"Via een unieke modulaire methode kunnen we duurzaam geproduceerde woningen grotendeels in de fabriek laten maken. Daardoor besparen we op de bouwtijd en -kosten en beperken we de bouwoverlast op de locatie aanzienlijk.”
“In 2018 heeft het college een beleidsnotitie aangenomen over de criteria voor huisvesting van arbeidsmigranten”, vertelt projectleider Rolfo de Ruijter. “Daarin staat dat zij op een veilige, verantwoorde en fatsoenlijke manier moeten worden gehuisvest. De locatie en de woningen voldoen volledig aan deze eisen. Via een unieke modulaire methode kunnen we duurzaam geproduceerde woningen grotendeels in de fabriek laten maken. Daardoor besparen we op de bouwtijd en -kosten en beperken we de bouwoverlast op de locatie aanzienlijk.”
Menswaardig behandelen
Arbeidsmigranten zijn essentieel voor de economie in deze regio, vervolgt wethouder Ter Hulle. “Maar het zijn wel mensen die huis en haard verlaten. Ze verdienen het om zo goed mogelijk en menswaardig te worden behandeld en ondersteund op een goede locatie.” Het project kreeg hiervoor ook een financiële bijdrage van het ministerie om versneld flexwoningen te leveren voor kwetsbare groepen. In totaal kregen 123 projecten in Nederland een gezamenlijk bedrag van 50 miljoen euro.
De subsidie maakte het makkelijker om bewust te kiezen voor een uitvoering van de appartementen die paste bij de woonvoorkeur van veel arbeidsmigranten. Volgens HomeFlex-directeur Willem Weggeman had de kwaliteit van woningen prioriteit tijdens het project. “Uit gesprekken met arbeidsmigranten blijkt dat deze mensen vooral veel waarde hechten aan privacy. Daarom is onze doelstelling dat iedereen een eigen kamer heeft. Dat is boven de normen van Stichting Normering Flexwonen en volgens de normen die het rapport van Aanjaagteam bescherming arbeidsmigranten (commissie Roemer) hanteert voor huisvesting voor arbeidsmigranten.”
“Communicatie is key”
Het huisvesten van arbeidsmigranten is voor de gemeente Terneuzen geen nieuwe opgave, maar wel in zo’n kleine kern als Sluiskil. De Ruijter: “We hebben er bewust voor gekozen om deze groep niet weg te stoppen buiten de bebouwde kom, maar zo dicht mogelijk bij alle voorzieningen.” Ter Hulle benadrukt daarbij het belang om de omgeving zo vroeg mogelijk mee te nemen in de plannen. Dit is onder meer gedaan via een klankbordgroep zodat zorgen, klachten en problemen van bewoners snel bij de projectleiders komen. “Neem de tijd om mensen te informeren. Neem hun zorgen en wensen serieus en kom ook met oplossingen voor problemen”, legt hij uit. “Communicatie is key. Zorg niet alleen voor mooie huisvesting voor arbeidsmigranten, maar pak tegelijkertijd ook de bestaande problemen zoals verpaupering van de wijken aan. Daarmee creëer je meer draagvlak. Door een constructieve samenwerking met HomeFlex en de klankbordgroep zijn we daar goed in geslaagd.” In de klankbordgroep zitten naast directe omwonenden ook raadsleden en vertegenwoordigers van de gemeente, politie en dorpsraad.
De bedoeling is dat de klankbordgroep ook na de intrek van de arbeidsmigranten blijft bestaan, zodat klachten en zorgen van bewoners sneller bij de beheerder komen. De groep komt dan bijeen op aanvraag van een van de partijen. “We hadden al positieve ervaringen met klankbordgroepen bij onze andere huisvestingsprojecten in Katwijk en Naaldwijk, dus we zijn goed voorbereid”, vertelt Weggeman. “Mijn advies: ga altijd met omwonenden in gesprek en neem ze mee in de beheerafspraken die zijn gemaakt met de gemeente. Het kan voor de omgeving ook veel opleveren. Uiteindelijk worden ze ambassadeurs van dit project in plaats van tegenstanders.”
Kou uit de lucht
Van grote bestuurlijke pijnpunten of bestuurlijke hobbels was er tot nu toe geen sprake, stellen de betrokkenen. Volgens De Ruijter was het dan ook belangrijk hier dat de gemeente, HomeFlex en de klankbordgroep vanaf het begin ook gezamenlijk opereerden. “Dat is echt belangrijk”, legt hij uit. “Het ging vooral om praktische hobbels zoals privacy-, parkeer- en veiligheidskwesties. Die heeft HomeFlex goed opgevangen en gewaarborgd. Zo is er een beheerplan opgesteld en zijn een aantal voorzieningen getroffen zoals het plaatsen van schuttingen en de aanleg van trottoirs voor meer veiligheid.”
Als je aandacht besteedt aan andere problemen in de wijk, neem je al heel veel kou uit de lucht.”
De bouw van de appartementen Sluiskil is inmiddels in volle gang. Naar verwachting worden de woningen begin april 2021 aangeleverd en dan zijn de eerste arbeidsmigranten welkom. Volgens Ter Hulle zijn er altijd wel tegengeluiden vanuit de bewoners, maar ook hier benadrukt de wethouder: “Bij de meeste klachten gaat het vaak ook helemaal niet om de arbeidsmigranten, maar om al bestaande problemen in de wijken die door zo’n project worden uitvergroot. Maar als je daar aandacht aan besteedt, neem je al heel veel kou uit de lucht.”