Startanalyse 2025: ondersteuning gemeenten bij keuze lokale warmtestrategie
Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft vandaag de geactualiseerde Startanalyse 2025 gepubliceerd. Deze analyse helpt gemeenten bij het maken van lokale keuzes voor een passend warmteprogramma voor de komende 10 jaar. De Startanalyse komt voort uit het klimaatakkoord 2019 en helpt gemeenten bij het aardgasvrij maken van woningen en gebouwen. Het model is één van de instrumenten waarmee gemeenten een warmteprogramma opstellen om de CO2-uitstoot in Nederland in 2030 te verminderen.
Via de Startanalyse krijgen zij inzicht in de kostenopbouw van mogelijke warmteopties op buurtniveau. Daarnaast biedt het model informatie over het energieverbruik hiervan. Op basis van deze data kunnen gemeenten beleidsmaatregelen ontwikkelen, prioriteren en zorgvuldige en onderbouwde keuzes maken.
Wat biedt de Startanalyse 2025?
De nieuwe Startanalyse geeft een datagestuurd overzicht van mogelijke alternatieven voor aardgas in de gebouwde omgeving. Vrijwel alle kengetallen zijn geactualiseerd ten opzichte van de vorige versie van 2020. Het biedt nieuwe data vanuit netbeheerders, gemeenten en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). De methodiek is grotendeels hetzelfde gebleven, alleen de invoerparameters en berekening zijn aangepast om beter aan te sluiten bij recente ontwikkelingen. De uitkomsten kunnen hierdoor voor sommige wijken anders zijn dan in 2020. Gemeenten kunnen deze nieuwe inzichten gebruiken om te beoordelen of aanpassingen nodig zijn bij het vormgeven van de lokale warmtestrategie. De geactualiseerde analyse biedt gemeenten hiervoor een goede basis in combinatie met de eigen data op lokaal niveau.
Lokale verrijking nodig
Gemeenten zijn de afgelopen jaren gestart met het maken van de Transitievisie Warmte (TVW) op basis van de vorige Startanalyse. De TVW is een voorloper van het Warmteprogramma dat is opgenomen in het wetsvoorstel Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Wgiw). Iedere gemeente moet dit programma opstellen voor eind 2026. De Wgiw geeft gemeenten de mogelijkheid om lokale regels te maken voor de overgang van aardgas naar duurzame vormen van energie. De geactualiseerde analyse geeft op buurtniveau inzicht in de nationale meerkosten van verschillende aardgasvrije verwarmingsopties. Daarbij ligt de focus op de kostenontwikkeling van technologieën en welke strategieën in welke buurten de laagste nationale meerkosten hebben. Denk hierbij aan bijvoorbeeld warmtenetten, warmtepompen of hybride oplossingen. De Startanalyse is daarom geen blauwdruk voor de gemeentelijke besluitvorming.
Het model rekent met nationale gemiddelden en houdt geen rekening met lokale plannen, ruimtelijke impact van warmteoplossingen, beleidsafspraken of specifieke kenmerken van zoals monumentale panden. Het is daarom noodzakelijk dat gemeenten de Startanalyse zelf verrijken met eigen analyses, bijvoorbeeld door rekening te houden met lokale energieplannen en isolatiestrategieën.
Ondersteuningsaanbod
De Startanalyse is een onderdeel in het ondersteuningsaanbod van het Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie (NPLW). Hierin begeleidt het NPLW gemeenten bij het opstellen van een concept Warmteprogramma dat voor eind 2026 definitief moet zijn.