Praktijkverhalen over de huisvesting van aandachtsgroepen en ouderen

In maart 2024 ondertekenden 11 gemeenten, 2 zorgkantoren en een vertegenwoordiging van zorgorganisaties en woningbouwcorporaties in West-Overijssel de allereerste regionale woonzorgvisie over de huisvesting van ouderen. Welke partijen hadden een rol bij het opstellen van deze regionale woonzorgvisie?  Hoe hebben zij dit aangepakt? En welke geleerde lessen zijn er? 

In Nederland wonen en werken meer dan 700.000 arbeidsmigranten, vaak afkomstig uit Oost-Europa. Gemeenten spelen een belangrijke rol in het verbeteren van hun woon- en leefomstandigheden. Het ondersteuningsteam arbeidsmigranten van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) helpt gemeenten hierbij sinds april 2022. Hoe gaat het ondersteuningsteam te werk en op welke vormen van ondersteuning kunnen gemeenten rekenen? Projectleider Thomas Zwiers vertelt erover. 

De woningnood is groot, ook onder studenten. Eén manier om het tekort aan studentenwoningen aan te pakken is via hospitaverhuur. Een verhuurconstructie waarbij een particulier een leegstaande kamer verhuurt. Weinig mensen kennen dit concept of hebben er een ouderwets beeld bij, merkt Daan Donkers. Als medeoprichter van Hospi Housing – een platform dat hosts en studenten bij elkaar brengt - wil hij daar verandering in brengen. Bovendien levert deze vorm van verhuur ook op sociaal vlak iets op, blijkt uit de ervaringen van Daan, hospita Sharon Doelwijt en student Yubin Jia.

De gemeenten Borger-Odoorn, Coevorden en Emmen (BOCE) sloegen de handen ineen om een integrale woonzorgvisie te maken. Projectleider Marianne Huisman van de gemeente Emmen, nauw betrokken bij de organisatie van de woonzorgvisie: “Onze samenwerking heeft een sterk eindresultaat opgeleverd. Het proces is soepel en vlot verlopen.” 

Kwetsbare inwoners hebben behoefte aan een overheid die voor hen zorgt. Niet door wetten en systemen centraal te stellen, maar zich te richten op wat inwoners nodig hebben om zo zelfstandig en goed mogelijk te kunnen functioneren. Vanuit dat vertrekpunt gaan de regioadviseurs van het Platform sociaal domein - een initiatief van de VNG - met gemeenten en partnerorganisaties in gesprek. Regioadviseur Mariska ten Heuw vertelt voor welke ondersteuning gemeenten bij de regioadviseurs kunnen aankloppen, hoe zij te werk gaan én wat zij kunnen betekenen bij de implementatie van het programma Een Thuis Voor Iedereen (ETVI).

Het Expertteam Huisvesting Aandachtsgroepen (EHA) van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) helpt gemeenten om samen met alle partijen een integrale woonzorgvisie op te stellen (onderdeel van het volkshuisvestingsprogramma) en helpt ook bij andere hulpvragen op dit vlak. Het team biedt inhoudelijke expertise, maar kan ook helpen bij de organisatie en het proces. Maar wat is de meerwaarde van het EHA? En hoe gaat het team te werk? Matthijs van Gent, projectcoördinator van het EHA, vertelt erover.

Met het programma Een thuis voor iedereen slaan overheden, woningcorporaties, zorg- en welzijnsinstellingen en andere betrokken partijen de handen ineen om te zorgen voor voldoende huisvesting voor verschillende kwetsbare groepen woningzoekenden. Zes regio’s gaan, vooruitlopend op komende wetgeving, aan de slag om de huisvesting van deze aandachtsgroepen te verbeteren. Samen met hun corporaties en provincie(s) vormen zij een zogeheten koplopersgroep. Wat drijft die regio’s? En op welke manier geven zij invulling aan hun koploperschap?

Om de doorstroming te stimuleren, lanceerden Gemeente Amersfoort, woningcorporaties de Alliantie, Portaal en Omnia Wonen in 2021 een pilot met doorstroommaatregelen met specifieke aandacht voor senioren. Joeri Migchelbrink (Adviseur Wonen en projectleider bij Gemeente Amersfoort) Helen Hoogenhout (directieadviseur Maatschappelijke Opgave en projectleider bij de Alliantie) en Monique van de Walle (wooncoach voor de Alliantie, Omnia Wonen en Portaal) vertellen over hun aanpak in.

"Gemeenten hebben behoefte aan een plek waar alle informatie over de huisvesting van aandachtsgroepen gebundeld is. De informatie is nu bij verschillende partijen online vindbaar, maar er was nog geen overkoepelende plek waar alle belangrijke informatie samenkomt.” Ellen Koster, strategisch adviseur sociaal domein bij de VNG, deelt voor welke uitdagingen gemeenten de komende tijd staan en waarbij het platform hen gaat ondersteunen.

Op het Defensieterrein in Utrecht werd in oktober 2022 een bijzonder wooncomplex opgeleverd: De Generaal. Woningzoekenden met een vitaal beroep, zoals leraren, agenten en verpleegkundigen, kregen voorrang bij de toewijzing van de 80 nieuwe sociale huurwoningen bij de Jaarbeurs. Zij wonen samen met bewoners in een kwetsbare positie die voortkomen uit de zorg van het Leger des Heils. Het is voor het eerst in Utrecht dat deze groepen gemengd met elkaar wonen. Anemoon van Dijk, manager Wonen bij woningcorporatie Woonin (voorheen Viveste en Mitros), vertelt waarom dit woonconcept belangrijk is voor een stad als Utrecht.